De http://www.mfe.it/mfe4/statofederale.htm

Que es le stato federal
-----------------------
Le principal characteristica del Stato federal es constituite del facto que 
in illo, al division functional inter le poteres legislative, executive e 
judiciari, se adjunge le division territorial del poter inter differente 
nivellos de governo que es al mesme tempore independente e coordinate. In 
le statos federal existente fin a ora, le nivellos de governo identificate 
ha essite substantialmente duo: lo del stato federal e lo del statos 
membros. Mais durante (a)queste ultime annos ha emergite fortissime le 
exigentia, super toto in le Europa occidental, de organizar supra le base 
de institutiones federal equalmente le statos mebros, e de recognoscer 
tunc como nivellos de poter autonome tote le communitates local, del 
quartieros al citates e al regiones. Diversemente de quanto eveni in le 
statos unitari, in le stato federal le governo central possede solo le 
competentias minime e le poteres necessari pro garantir le unitate politic 
e economic del federation, durante que al altere nivellos es attribuite 
plen capacitates de autogoverno in tote le altere subjectos. In le sphera 
que es proprie a illo, necun livello de governo debe esser subordinate a 
lo superior.

(A)queste equilibrio constitutional se reflecte equalmente in le 
composition del poter legislative, characterisate de un particular typo de 
bicameralismo. Prendente como exeplo le statos federal ja existente, un 
ramo del parlamento representa le populo del federation in mesura 
proportional al numero del electores, durante que le altero es composte 
del representantes del statos. Le leges, pro esser approvate, debe haber E 
le consenso del majoritate del representantes del populo del federation E 
lo del majoritate del statos membros. In le hypothese de multiplice 
nivellos de governo, (a)queste typo de bicameralismo debe esser 
reproducite a cata nivello.

A fin que le division del poteres inter governo central e governos local 
sia garantite, illo debe non solo esser sancite de un Constitution 
scripte, mais illo debe tamben esser tutelate de un poter autonome 
capabile de anullar le providimentos/dispositiones legislative e 
administrative non conforme al Constitution e de pronunciar se in ultime 
instantia quando se presenta conflictos relative al division del poteres. 
(A)queste poter es le poter judiciari que funda su proprie independentia 
justo supra le existentia de differente nivellos de governo (cata un del 
quales ha interesse a tutelar le independentia del poter judiciari in 
respecto al altere nivellos) e que pote tunc garantir le primatia del 
Constitution, imponente su respecto a tote le organos del stato federal.

In fin, si necun autoritate de governo debe esser subordinate al altere in 
respecto a su proprie competentias, il es necessari que cata uno pote 
disponer de ressources sufficiente pro le disveloppamento del functiones 
assignate a illo per le Constitution. Totes debe tunc haber le poter de 
imponer taxas pro financiar proprie servicios e proprie politicas. Le 
federalismo fiscal examina le modos e le medios pro coordinar le actiones 
fiscal inter le varie nivellos de governo del federation.

Stato federal e confederation
-----------------------------
Lo que differentia le stato federal del confederation es le existentia de 
un authentic poter commun que, de un latere es capabile de regular le 
relationes inter le statos supra le base del derecto e de abolir le 
necessitate del recurso al fortia in caso de conflictos o controversias e, 
del altero, ha le poter directe supra le singule citatanos, le quales 
concurre a formar lo in maniera democratic. Le confederation non es un 
stato, mais un summa de statos soveran que regula le relationes reciproc 
basante se in ultime instantia supra le fortia e que mantene un poter 
exclusive supra le citatanos. In illo le nivello confederal es subordinate 
e dependente pro su functionamento in respecto al statos que lo compone. 
Le confederation se basa supra le principio del representantia del statos, 
non del citatanos, e attribue in factos le voto solo al statos, excludente 
in (a)queste modo le populo del decisiones que *riguardano le relationes 
interstatal. Le derecto de *veto, que es sempre previste in le 
confederationes e que pote *paralizar cata action commun imponente al 
majoritate le voluntate de un singulo, es le symbolo del soveranitate 
absolute mantenite del statos que forma un confederation.

Le stato federal como nove forma de organization international
--------------------------------------------------------------
Gratias al mechanismo del duplamento del representantia democratic e tunc 
gratias al coexistentia del principio del unitate del communitate politic 
con lo del independentia de su partes, le Stato federal es capabile de 
conciliar le avantages del micre dimension, que consenti al individuos de 
participar directemente al processo de formation del decisiones politic, 
con le avantages del grande dimension, necessari pro le 
securessa/securitate e le disveloppamento economic. Hamilton defini le 
character essential de (a)queste innovation institutional como le 
allargamento del orbita del governo democratic de un Stato a un union de 
Statos, i.e. le possibilitate de unificar differente communitates national 
e realisar le partecipation politic supra un illimitate extension 
territorial. Isto significa que le Stato federal non es solmente un nove 
forma de governo, mais es ultra isto un nove forma de organisation 
international, le unic capabile de realisar plenmente le pace, proque 
subtrahe al Statos le poter de facer le guerra, transformante le 
relationes de fortia international in relationes basate supra le derecto, 
consentente al citatanos de participar democraticamente al formation del 
poter que regola le relationes inter le Statos, le institutiones federal 
realiza le democratia international.

Le Stato federal pote trovar plen realisation solo con le "Federation 
Mundial", durante que le manifestationes historic ha essite fin a hodie 
imperfecte e instabile. Le necessitate, equalmente pro le Statos federal, 
in un situation international de anarchia, de maximisar le potentia del 
Stato ha comportate in factos forte stimulos al accentramento, como 
demonstra le caso del Statos Unite a partir del prime guerra mundial, 
quando lor situation de substantial insulamento ha terminate. Solo 
realisante le istitutiones federal a tote le nivellos, fin a lo mundial, 
nos ponera fin al anarchia international transformante le relationes 
international in relationes juridic inter equales; le ration de Stato sera 
abolite e le politica non sera plus al servicio del potentia del Statos 
mais al servicio del ben commun de genere human.

Le Union Europee
----------------
Le federation mundial constitue indubitabilemente un objectivo de longe 
periodo, totevia illo es le unic perspectiva in le qual es pensabile dar 
un resposta positive e democratic al crescente interdependentia global, 
que ha *ormai transformate le mundo in un communitate de destino, e al 
*crise del statos national, *ormai clarmente inadequate pro *fronteggiare 
le grande defias mundial (economic, politic, ecologic o social e 
cultural). Isto explica proque in tote le areas del mundo es in curso 
processos de integration (como le Union europee, le NAFTA, le Mercosur, le 
Pacto Andin, le ASEAN, le CIS, le Uniones regional african, etc.) que, si 
illos sera *approfundite, non potera que haber un *sbocco federal. Le 
Europa es le continente ubi (a)queste processo es plus avantiate e ubi 
tunc il es major le conscientia del *significato rivolutionari del 
transformation in curso.

Le Federation Europee representa le prime exemplo in le historia de 
superamento del dimension national del stato e constituera un modello de 
unification pro tote le regiones del mundo. Supra le base del grande 
uniones federal continental sera un die possibile reformar radicalmente le 
ONU e crear un ver governo democratic mundial.

K. C. Wheare, Que es le governo federal (1943)
----------------------------------------------
Que es alora le federalismo? Su essentia consiste, me par, in isto: que in 
un systema federal le functiones de governo es divise in maniera tal que 
le relation inter le corpore legislative cuje autoritate se exercita supra 
le integre territorio e le corpores legislative cuje autoritate se 
exercita supra partes de territorios non es un relation inter superior e 
inferior... mais un relation inter partenarios coordinate in le processo 
de governo. In un governo federal il ha un division del functiones de 
governo inter un autoritate, generalmente appellate governo federal, que 
ha le poter de regular certe questiones pro le integre territorio, e un 
serie de autoritates, generalmente appellate governos del statos, que ha 
le poter de regular certe altere questiones pro cata un del partes que 
constitue le territorio. (...) Systema de governo federal significa pro 
isto un division de functiones inter autoritates coordinate, autoritates 
que non es in alcun maniera subordinate le un le alteres, ni in le 
extension, ni in le exercitio del functiones assignate a illos.

I. Kant, Le pace como prerequisito del democratia
-------------------------------------------------
Le problema de instaurar un constitution civil perfecte depende del 
problema de crear un relation externe inter le statos regulate de leges, e 
non se pote resolver le prime sin resolver le secunde. 
(Idea de un historia universal del puncto de vista cosmopolitic, 1784)

--
Archivos e disabonar: http://listserv.icors.org/archives/INTERLNG.html