IDEALISMO E INTERLINGUISTICA
per Alexander Gode, Ph.D.

 Nulle specialmente profunde studio del vita de Zamenhof es
necesse pro facer nos recognoscer le immaculate idealismo de ille
extraordinari homine. On se rememora le anecdota non importa si
apocryphe o historic -- que le prime inspiration a cercar un
lingua universal veniva a Zamenhof per le experientia del
hostilitates factional resultante ab miscomprensiones mutual
inter le varie gruppos linguistico-national in le ambiente de su
juventute.

 Lo que es frappante in iste anecdota es le facto que le
idealismo de Zamenhof se attacha al tertie puncto programmatic
del grande revolution francese. Zamenhof aspirava al fraternitate
pan-human e su creation del esperanto esseva un consequentia de su
recognition que omne fraternisation presuppone un comprension
mutual del partenarios e que iste comprension mutual require, de
su parte, un medio de perfecte intercommunication.

 Il ha esperantistas qui ha preservate le fide del fundator de
lor lingua. On debe respectar iste fide, sed il es difficilissime
participar in illo. Le majoritate inter nos ha ab longe tempore
abandonate le notion que un lingua commun pote garantir le
comprension mutual, e nos es non mesmo integremente secur que un
fraternisation pan-human es vermente desirabile.

        Le idea de fraternisation pan-human se basa naturalmente super
 Le conviction que il ha principios in que omne homines se trova
de accordo.. que il ha principios universalmente human.
"Evidentemente io los possede... E si tu non es de accordo con me
il seque que tu as un inimico del fraternisation."

     E si tu refusa esser mi fratrastro
     Io findera tu idiotic craniastro...

 Io me rememora durante mi infantia mi prime ver amicitate con un
adulto. Le tempore esseva le prime guerra mundial. Mi amico esseva
un russe prisionero de guerra qui travaliava in le campania in
Nord-Germania. Su nomine esseva Alexei, Io le amava multo; a
vices il me pare que io le ama ancora. Ille non parlava germano;
io non parlava russo. (Le sol parolas russe que io apprendeva a
ille tempore, mi hodierne amicos russe me assecura, non existe in
lor lingua.) Il habeva nulle comprension inter Alexei e me. Il
habeva nulle medio de communication. Sed il habeva respecto.

 E alora io pensa a duo amicos mie qui as hindus. A ver dicer,
nos non nos comprende ben que nos ha in commun plure linguas in
que nos pote communicar le un con le alteres. Sed il ha respecto
inter nos. Iste insistentia que inter nationes e culturas respecto
mutual es plus importante que un comprension que generalmente
remane illusori merita un discussion plus penetrante. Sed in le
presente contexto io vole simplemente alluder al facto que in
nostre dies pauc individuos ha retenite le complete fide de
Zamenhof in le desirabilitate del fraternisation pan-human, in le
dependentia de iste fraternisation del existentia de un lingua
commun que pote garantir le comprension mutual de omne homines.

 Iste reducite o quasi completemente minate validitate del ver
objectivo del idealismo que characterisava Zamenhof como infante
de su tempore non ha resultate, il pare, in le disvellopamento
creative de nove objectivos pro le idealismo del adherentes del
varie systemas interlinguistic de nostre dies. In lor grande
majoritate illes ha simplemente transferite le idealismo de
Zamenhof ab su ideal original a lo que pro ille esseva
simplemente un indispensabile medio. Assi nos ha le estranie
spectaculo que numerose protagonistas contemporanee de un lingua
auxiliar considera le lingua auxiliar mesme como un ideal. Qual
miseria! Qual superficialitate typicamente epigonic! Esperanto,
Ido, Occidental, Interlingua non es ideales. Le adherentes del
varie systemas non es co-idealistas

 Io non parlara a vos in iste essayo de mi weltanschauung, mi
religion, mi ideales. Io ha tales. Io non nega que illos es
relationate intrinsecamente con mi labor pro interlingua. Sed
iste relation non establi un identitate inter le duo categorias
assi connectite. Interlingua es un medio, un instrumento -- non
un ideal.

 Un homine que io admira profundemente es Senior Marcos Expedito
Candido Gomes de Rio de Janeiro. Io le admira a causa de su
idealismo creative. Ille ha dedicate su vita al diffusion de
cognoscentias scientific inter su compatriotas pro que ille es
convincite que iste objectivo va assister su populo a participar
plus plenmente -- tanto per contributiones como in gaudimento --
in nostre civilisation occidental. Candido Gomes es un grande
idealista. Un del plus satisfacente experientias de mi carriera
como chef del Division de Interlingua de Science Service esseva
mi apprender que Candido Gomes -- cuje ideales es le ideales de
Candido Gomes e non le ideales de Alexander Gode -- trova que
interlingua es un utilissime instrumento in su effortios diurne.
Ille usa interlingua pro le diffusion del novas scientific in
Scientia International (que non pote esser rendite disponibile in
portugese) via milles de instructores del scientias in le scholas
de su pais. Ille usa nostre textos in interlingua como base de su
programmas de radiodiffusion. Ille usa interlingua. Ille non lo
idolatra.

 Io conclude per asserer accusantemente que le plus grande
periculo del interlinguistica de nostre dies es le incesto del
idealismo de su adherentes

-- Del _International Language Review_, I, nro. 1  le octobre -
decembre 1955.