2. SAPIR E LE LINGUISTICA

Desde le congresso de  1928, le linguistica studia le linguas como
objectos de recarca autonome, qui pote esser analysate per su
proprietates interne. Le principal campos son phonetica, phonologia,
morphologia, syntaxe, semantica.
Juxta isto, il ha un linguistica externe, que es le socio-linguistica,
le psycho-linguistica, le anthopo-linguistica.
A parte de isto, il ha etiam le neuro-linguistica. Un scientia qui labor
con le problema de aphasias, le pathologias del linguage.

Como io lo ha dicite in le prime parte, Sapir non accepta que le
linguistica sia un scientia autonome. Ille labor como un
anthropo-linguista.
Quando ille considera le differente linguas e le variationes de syntax,
ille pensa que, per exemplo,  si in su lingua il ha un marca aspectual
de tempore in le morphologia, on debe prender attention a iste marca. On
debe se "preoccupar" de isto pro facer un phrase correcte.
Facer un phrase es "prender un concepto del realitate, que es
cognocite,  e adder un information a iste concepto". Totes son de
accordo con isto. Ma pro Sapir, illo significa etiam que le medios que
ha un lingua pro facer isto (flexion verbal o no, flexion casual o no,
un genere, plure genere...) face que le parlatores de iste lingua debe
se "preoccupar" de iste aspectos, qui represente un parte del realitate.

3. WHORF

Whorf es un studente de Sapir. Ille prende le vista de Sapir e dulce lo
al extremo. Le lingua precede e determina le pensata. E isto, de un
maniera total : vocabulario e syntaxe. Pro justifiar isto, ille prende
sempre exemplos del linguas amerindiane. Le criterias e deductiones que
ille face con le amerindianes esserea nunquam acceptate si on applica
los al linguas european.
Exemplos :

Si un lingua non ha un marca morphologic de tempore- un flexion verbal-
(como le hopi, un lingua amerindian), illo significa que le parlator del
lingua hopi vive in un presente eternal, sin esser apte a discerner le
tempore. Whorf faceva multo remarcas depreciative in re le amerindianes,
e de plus, su methodologia de labor esseva multo questionabile. Sovente,
ille non sapeva le lingua de qual ille parlava. Ille prendeva solmente
alicun phrases e faceva theorias con isto. Ille se considerava como un
anthropo-linguista, ma non studiava le cultura del amerindianes del qual
ille parlava. Pro exemplo, in re le hopi, io pote citar isto de Spencer
(p.63) : "In his extensive study of the Hopi, the anthropologist
Ekkehart Malothki, who reported this sentence, also showed that Hopi
speech contains tense, metaphors for time, units of time (including
days, numbers of days, parts of the day, yesterday and tomorrow, days of
the week, weeks, months, lunar phases, season ans the yar), ways to
quandify units of tim and words like "ancient" "quick","long time" and
"finished". Their culture keeps records with sophisticated methods of
dating, includind a horizon-based sun calendar, exact ceremonial day
sequences, knotted calendar strings, nothced calendar sticks and several
devices for timekeeping using the principle of the sundial"

Spencer da etiam un phrase de Hopi, traducite in anglese, con le
numerose parolas de tempore : "Then indeed, the following day, quite
early in the morning at the hour when people pray to the sun, around
that time then he woke up the girl again" (p.63)

Si on usa le criteria de Whorf pro le hopi, le lingua germano esserea un
lingua opposite al hopi, considerante phrases como : "Das Kind wird
dieses Buch lesen" (le infante legera iste libro) o "Das Kind hat dieses
Buch gelesen" (le infante legeva iste libro). Whorf poterea dicer que le
Germano son tanto preoccupate per le tempore que le auxiliares aspectual
prende le loco del verbe, lo que significa que, pro un Germano, solmente
le tempore es importante, ma non lo que se passa in iste tempore.

Si nos prende le theorias de Whorf in re le vocabulario e face un
application con germano e francese, nos poterea dicer isto :

In germano, il ha tres verbos pro exprimar "amar" : lieben, mögen, gern
haben. In francese, il ha solmente un parola : aimer. Illo significa
que  un germanophone, como mi patre, sape le differentia que il ha inter
su amor pro mi matre, su amor pro su vicine, e su amor pro le chocolate.
Ma un francophone como mi matre face un confusion total e include tote
su sentimentos in le mesmo impression positive o negative.

Proque esque il es idiotic de parlar del confusion mental del European,
sed que il es normal de parlar del confusion mental del Amerindian ?

Proque esque il es normal de dicer que un Amerindian qui usa solmente
tres parolas pro designar le colores es un personna que non pote vider
le coloras ben, ma que illi viva in un vista mythologic trinitar del
universo ?   E alora, le personnas albynos de Europa son que ? Athesista
? E si on cognosce plure parolas pro colores, on es polytheista ?
Proque esque theorias burlesc son considerate como hypotheses scientific
quando il se carga del Amerindianes, ma que illo essera considerate como
le obra de un folle quando il se carga del Americanos blanco e del
European ?


Nunc, io invia iste message.

Io ancora va inviar le argumentos pro refutar le schtroumpf Whorf

Anne