COPULA A TRES
(Nelson Rodrigues)

Le patre affin era un sancte e allegre citatano. Tam tosto que ille le ha vidite ille se ha precipitate, a bracios aperte:

-- Como va ille figura? Ben?

Philadelpho le ha imbraciate e se ha lassate imbraciar. E ha murmurate, lugubre:

-- Iste figura va mal.

Espavento del patre affin:

-- Perque illo? -- E insisteva: -- Va mal perque?

Camminante per le trottoir, latere a latere con le vetulo bon e panciose, Philadelpho enumerava su probationes, solo comparabile a los de Job:

-- Es le genio de tu filia. Io es offendite a tote hora. Qualcunque die, io sera colpate al facie!

Dr. Magarão ha assentite, grave e consternate:

-- Io comprende, io comprende. -- Ille suspira, admittente: -- Hereditate del matre. Genio equalissime. Le matre tamben es assi!

Subito Philadelpho stoppa. Ille pone le mano super le humero del altere; le interpella:

-- Io vole que tu me responde le sequente: Illo es correcte? Es derecte?

Le vetulo ingluti:

-- Ben. Derecte, propriemente, io non sape. -- Ille medita e questiona: -- Tu vole un opinion sincer? Secur? Tu vole?

-- Io vole.

E le patre affin:

-- Alora, vamos biber qualcunque cosa la avante. Io va te dicer alcun cosas que tote homine maritate deberea saper.


THEORIA

Illes entra in un parve bar, occupa un tabula discrete. Durante que le attendente va e veni, con un bira e duo vitros, dr. Magarão commenta:

-- Tu sape que io es maritate, claro. Multo ben. E, ultra mi experientia, io vide lo del alteres. Io ha discoperite que tote femina honeste es assi mesmo.

Espavento de Philadelpho:

-- Assi, como?

Le obeso continua:

-- Como mi filia. Sin plus ni minus. Tu, mi caro, diffide del sposa amabile, del sposa cordial, gentil. Le virtute es triste, acide e neurasthenic.

Philadelpho recula sur le sede:

-- Ma como! Illo, non! -- E repeteva, a oculos exorbitate, lambente le spuma del bira: -- Illo, non!

Ma le patre affin insistiteva. Ille questiona:

-- Sape qual ha essite le sposa plus amabile que io ja ha vidite in mi vita? Sape? Ha essite un qui traiva le marito con medietate de Rio de Janeiro, includente me! -- Ille ha palmate le proprie pectore, in un feroce satisfaction retrospective: -- Tamben con me! E illa tractava le marito assi, sur un tabuliero de auro!

Un hora depois, exiva le duo del parve bar. Dr. Magarão, con su pancia de opera buffa e bibule, tonitrava:

-- Tu debe considerar te multo satisfacte! Debe lamber le digitos! Dar gratias a Deo!

Le filio affin, con le gambas laxe, oculos injectate, murmura:

-- Io va tractar de illo!


LE MISERO

Ille non habeva mentite al patre affin. Su vita conjugal era, de facto, de un melancholia tremende. Discontate le periodo del luna de melle, que ille estimava in octo dies, nunquam plus ille habeva essite ben tractate. Ille suffreva le plus grave disconsiderationes, inclusive ante le visitantes. E, certe vice, durante un cena con altere personas, illa le fulmina, con le sequente observation, a voce altissime:

-- Cessa de masticar le dentes posticie, si?

Ha essite un embarasso universal. Al misere marito, assi injuriate, solo ha mancate jectar se per le fenestra plus proxime. Post tres annos de experientia matrimonial, ille ja non expectava qualcunque cosa del sposa, salvo altere offensas. Ille solo non comprendeva perque Jupira, amabilissime con tote le mundo, faceva un exception pro ille, qui era justemente le marito. Poste haber lassate le patre affin, ille ha retornate a casa desperate. Ille arriva e aperi le porta, ascende le scala e quando entra in le camera a dormir ille recipe le intimation:

-- Non accende le luce!

Ille ha obedite. Ille se ha disvestite in le obscuro e, depois, ha ambulate chassante le pajama, como un ceco. E quando, finalmente, ille ha potite cubar se, ille ha facite un reflexion melancholic: il faceva dece menses o mesmo un anno que le basio al bucca habeva essite supprimite inter le duo. Le maximo que ille, intimidate, se permitteva, era rader con le labios le facie del sposa. Si ille voleva esser troppo caressose, illa le deludeva: "Al bucca, non! Io non vole!" Altere cosa que le amarizava era le sequente: le negligentia del sposa in le focar. Illa non se adornava, non se perfumava. Cubate a su latere, ille pensava ora, rememorante le theoria del patre affin: "Esque le sposa honeste tamben debe odorar mal?"


CAMBIO

Un mense depois, ille arriva a casa, del travalio, e occurre un cosa sin precedentes: le sposa, pingite, perfumate, se tira in su bracios. Ha essite un surprisa tanto violente que Philadelpho perde le equilibrio e quasi cade. In sequentia, illa preme inter le manos su facie e le basia al bucca, in un precipitation de inamorata, de fidantiata o de sposa in luna de melle. Ille prende le jornal, que ille habeva lassate cader. Meraviliate, ille questiona:

-- Ma que es isto? Que ha occurrite?

Jupira responde con altere question:

-- Non te ha placite?

Ille se sede confuse:

-- Placer, illo ha placite, ma... -- Ille ride. -- Tu non es assi, tu non me basia jammais.

Jupira ha un gesto de petulantia que le delicia: illa veni seder se sur su gambas, posa su facie sur le sue. Philadelpho es caressate. Ille fini questionante:

-- Explica iste mysterio. Ha occurrite alcun cosa. Nonne?

Illa suspira:

-- Io ha cambiate, caro.


SUFFRIMENTO

A principio, Philadelpho ha conjecturate: "Illo es hodie, solmente." Le die sequente, totevia, ha occurrite le mesme cosa. Ille radeva le capite: "Hic il ha alcun intriga!" Ha coincidite que, circa iste occasion, su parentes affin ha apparite pro cenar. Dr. Magarão, durante que le sposa conversava con le filia, ha ducite le filio affin al fenestra: "Como es? Como va le cosas hic?"

Philadelpho exclama:

-- Io es stupefacte! Idiotificate!

Le vetulo eleva le pancia de opera buffa:

-- Perque?

E le filio affin:

-- Nos ha habite ille conversation. Multo ben. Jupira ha cambiate. Illa ha devenite un seta; e me tracta de un maniera que solo per vider lo tu lo crederea.

Al latere, masticante le cigarro extinguite, le vetulo balancia le capite:

-- Optime!

-- Le cosa va tam bon, tam gustose, que io ja comencia a suspectar!

Le patre affin pone le duo manos sur su humeros:

-- Tu vole un consilio? De matre verso filio? Suspecta de nihil, garson. Te costa esser cec? Reguarda! Le marito non debe esser le ultime a saper, tu ha comprendite? Le marito non debe saper jammais!


LUNA DE MELLE

Sequente le suggestion del patre affin, ille non ha volite investigar le causas del cambio del sposa. Ille ha tractate de extraher le maxime profito possibile del situation, mesmo perque ille habeva passate a viver in regime de luna de melle. Dies depois, totevia, ille recipe un minutiosissime littera anonyme, con datos, nomines, adresses, de un immense verisimilitude. Le missivista incognite comenciava assi: "Tu sposa e Cunha..." Cunha era, forsan, su major amico e cenava tres vices per septimana o, al minimo, duo, con le copula. Le littera anonyme dava mesmo le numero del edificio e le etage del appartamento in Copacabana ubi le amantes se incontrava. Philadelpho lege illo, relege e dilacera, in mille fragmentos, le papiro indecorose. Pensa a Cunha, qui es celibe, sympathic, quasi belle e ha bon dentes. Un conclusion se impone: su felicitate conjugal, in le ultime phase, es facite sur le base de Cunha. Philadelpho ha continuate su vita, sin manifestar reaction, mesmo perque Jupira reviveva, ora, le momentos auree del luna de melle. Certe vice cenava le tres, quando cade le servietta de Philadelpho. Iste se bassa pro prender lo e vide, insophisticabilemente, sub le tabula, le pedes del sposa e de Cunha, in un fusion nuptial, le unes super le alteres. Passa le tempore e Philadelpho recipe le notitia: Cunha se habeva fidantiate! Ille va a casa, preoccupatissime. E, la, ille incontra le sposa in decubito ventral, sur le lecto, immergite in singultos. In un despero obtuse, illa dice e repete:

-- Io vole morir! Io vole morir!

Philadelpho ha reguardate solmente: non ha facite qualcunque commentario. Ille va a un tiratorio, prende le revolver e exi in cerca del altere. Quando ille le incontra, crea le dilemma:

-- O tu rumpe ille fidantiamento o io te da un tiro al bucca, can!

Le die sequente, le appavorate Cunha scribe un littera al futur patre affin, cancellante le fidantiamento. De nocte, ille compareva, retrahite, pro cenar con le copula. E, alora, al tabula, Philadelpho se volve al amico e decide:

-- Tu ora veni cenar hic tote le noctes!

Quando Cunha exi, passate le medie-nocte, Jupira se jecta in le bracios del marito:

-- Tu es un amor!

---
Ensjo.