d[040630] x[Kiviaho Allan] z[KivA-46Thk]
s[Huntington: Le defias al identitate national del Statos Unite]
[log in to unmask]
[log in to unmask]
GRASia
[log in to unmask]
Estimate interlinguistas!
Heri nos visitava ancora altere vice Tallinn, iste
meraviliose citate medieval. In nave io traduceva
recensiones de un nove libro interessante de professor
Samuel P. Huntington.
--------------------------------------------------------
Who Are We? The Challenges to America's National
Identity. By Samuel P. Huntington. Simon & Schuster,
448 p.
--------------------------------------------------------
Identity and immigration. The end of America.
(Recensiones in "The Economist", Britannia, 2004-06-12 e
"Helsingin Sanomat", le dominante jornal finlandese
2004-06-21)
THE ECONOMIST:
Sr. Huntington es un professor al Universitate de
Harvard, un inseniator notate e le scriptor del
bestseller global "The Clash of Civilisations and the
Remaking of World Order" (de qual etiam nos
interlinguistas debatteva ante alicun annos).
Huntington scribe que le America essential remane usque
le start anglo-protestante. Le immigration mexican es un
menacia grave al identitate del nation.
Le Statos Unite ha su radices politic e cultural in le
protestantismo britannic. Il es facile a concatenar le
dissentiente assecurantia de iste prime arrivantes con
le qualitates que un ancora pensa como
quintessentialmente "american": Tolerantia religiose
(incarnate in le separation de ecclesia e stato),
suspicion a governamento preponderante, reguardo de
libertate e un appetito prodigiose de labor. Il debe
etiam esser ver, como sr. Huntington argua, que si le
prime citatanos habeva essite, vamos dicer, catholicos
francese, tunc America esserea multo differente.
De mesme, iste characteristicas distinctivemente
american son non plus confinite (si illos unquam era) al
tradition anglo-protestante. Que es tanto colpante in le
experientia american es que le undas perveniente de
immigration non-britannic, non-protestante, ha solmente
intrencheante iste characteristicas national.
Arguibilemente le pur facto que un es un emigrante - de
su derecto proprie de expression de individualismo,
ambition e autarkia, e sovente etiam defensa de
tolerantia religiose - pote inclinar gente plus verso
iste tendentias quam ulle particular membrato religiose
o ethnic.
Proque es sr. Huntington tanto concernate de immigration
mexican? Ille scribe que le influentia del anglese inter
immigrantes mexican seque le modo usual de
non-anglophonos: Le prime generation non attinge
fluentia, le secunde lo face. Sed isto non es le puncto
ad rem, le puncto es que occurre in le tertie
generation.
Historicamente, le immigrantes de tertie generation,
disparente de lor parentes, maestra pauc o nihil de lor
linguas ancestral. Isto es partialmente proque le
secunde generation disapproba lo. Nonobstante, grande
majoritate de mexicanos de tertie generation, sr.
Huntington monstra, emphasise le besonia de lor infantes
remaner fluente in espaniol. Combinante isto con le
scala e concentration regional de immigration ab
Mexico - que face conservar fluentia in espaniol plus
facibile e plus recompensante - e on es conducte a
demandar si le habilitate stupefacente de America de
assimilar immigrantes a finalmente trovate su fin.
LINGUA, cultura e identitate son intercordate. Le pavor
de sr. Huntington es que le immigration mexican va
cambiar America a un nation BILINGUAL e dunque DIVISE.
:: Como de Europa que es un "nation" de ca. 40 linguas?
:: -- Allan Kiviaho
An isto va esser un pejor America, que sr. Huntington
appare tener como presupponite, es de nulle modo obvie,
scribe The Economist. Que ille propone que on deberea
facer es etiam non-clar. Nonobstante, un scholar deberea
esser permisse posar questiones de un subjecto tanto
importante como isto sin esser accusate de racismo.
HELSINGIN SANOMAT
Le ethnic composition del Statos Unite cambia
rapidemente. Specialmente ab America latin immigra al
Statos Unite legalmente e illegalmente multe gente e
lor nativitae es quasi duo vices plus alte quam illo del
population que ha venite ab Europa. Durante le
cambiamento del millennio le americanos latin faceva
12 % del americanos e illes son nunc plus numerose quam
le afro-americanos. In 2050 cata quarte americano es un
"latino". Le presidente de Mexico, Vicente Fox, dice que
ille es presidente de 123 milliones mexicanos, 100
milliones de quales habita in Mexico e 23 milliones in
le Statos Unite.
In le statos austral del Statos Unite il ha grande
minoritates hispanophone qui son rapidemente deveniente
majoritates.
In scholas primari de Los Angeles 70 % de infantes son
hispanophonos, solmente 10 % era non-latin blanches. In
2003 le majoritate de infantes nasceva in domos
hidspanophone. Jam ante 6 annos Jose ha suppresse
Michael como le plus popular nomine de pueros in
California e Texas.
Secundo Huntington le rapide crescimento de latinos, le
proximitate de previe patria, le differentia de valores
e forte affinitate conduce a illo que iste crescente
minoritate non ben integre se con le population major.
Iste situation es totalmente differente si comparate con
le immigrantes qui veniva ab Europa.
LE MAJOR DIFFERENTIA ES CONNEXE CON LE LINGUA. Secundo
Huntington le latinos son tarde e recalcitrante a
adaptar anglese e multes de lor duces publicamente
conduce politica pro cambiar le Statos Unite a un pais
bilingual. Tal cambiamento haberea considerabile
influentia politic e administrative.
Huntington visiona mesmo cambiamentos de frontieras.
Secundo ille immigrantes mexican recaptura pacibilemente
territorios sud-est del Statos Unite que Mexico perdeva
in le guerras del 19e seculo. De illos e de territorios
de Mexico del nord poterea developpar "La Republica del
Norte", un autonome, cultural- e lingualmente divergente
region intra le Statos Unite.
Le original population major non necessemente va
reguardar tal developpamento passivemente. Huntington
admone de similar hostil movimento de resistantia del
population blanc, que jam existe in multe paises
europee. Ille cita Carol Swain, qui ha studiate national
movimentos extremiste, qui pensa que "le risico de un
conflicto racial, que es le plus grande quam on ha
vidite previemente, cresce continuemente".
Huntington non vole usar le termino "crise". "Iste
parola me non place, sed io esserea surprendite, si le
Statos Unite esserea post 25 annos similar que hodie,
Huntington diceva. Totevia, ille addeva que ille es un
optimista. Le recente identitate national va necar se
sub le diluvio latin, sed le professor diceva que ille
credeva que le nation american vaderea esser capabile a
crear un nove identitate in loco del previe con medios
pacific.
- - -
Allan Kiviaho: On se demanda si il non esserea politica
sage al Statos Unite, como etiam a statos romanic de
Americas, introducer interlingua como lingua commun pro
cosas practic.
- - -
Salutante
Allan Kiviaho
=============================================
Kiviaho Allan
SILY - Suomen Interlinguayhdistys ry.
FILF - Föreningen för Interlingua i Finland
AFIL - Association Finlandese pro Interlingua
Kivimäentie 16 E. FI-01620 VANTAA. Finlandia
http://www.interlingua.fi
http://www.interlingua.fi/iaeuropa.htm
http://www.interlingua.com/historia
Tel. + 358 - (0)9 - 898 720
GSM + 358 - (0)50 - 3433 338 (Allan Kiviaho)
GSM + 358 - (0)50 - 3616 759 (Brita-Lisa K.)
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
ePosta - Sähköposti - eMail, clicca:
http://www.interlingua.fi/kiva.htm
=============================================
|
