>Date:         Fri, 21 Jan 2000 17:56:08 -0500
>From: Chris Burd <[log in to unmask]>
>Subject:      Re: Terminologia biologic

>A lunedi, 17 jan 2000 STAN MULAIK <[log in to unmask]> scribeva:
>
>>A dicer a un amico "Heri io videva un Colaptes auratus" esserea
>>incomprehensibile a altere que ornithologos que sape le nomines
>>scientific.  Melior esserea a dicer "Heri io videva un pico gris
>>de scapos auree" o "Heri io videva un pico gris auroscapace" suggererea
>>melior le idea de lo que io parla.  "Yellow-shafted flicker".
>
>Anque io favorisa le uso de nomines quotidian, *quando* istos es
>standardisabile secundo le methodologia de interlingua. Ma esque
>*omnes* tal nomines es talmente standardisabile? Io lo dubita. In tal
>caso, que facer? Il ha le tentation de relaxar le regulas de un maniera
>ad hoc. Inacceptabile! Io opina que le forma latina pote servir como
>un "recurso de urgentia". Suppone un momento que de facto le phrase
>'pico gris auroscapace' dice nihil a un aviphilo francese, italiano,
>espaniol, o germano (io non assere que isto vale o non) - in qual senso
>esserea isto un forma international?

Multe  nomines de aves in anglese significa nihil a me.  P.e. "brambling",
"Golden fronted greenlet", etc.. Isto non es a criticar le nomines date
per le anglese a iste aves.

'pico' es international e es le nomine de iste familia de aves.  'gris'
possibilemente es solmente mi impression del ave, proque su color es un
brun-gris.  Illo ha e scapaces aurate e equalmente plumas aurate in
su cauda.  'colaptes' es grec ('io cisella'). Assi, nove suggestiones:
'pico cisellatori aurate', 'cisellator aurate'.

Le nomines pote basar se super parolas jam in le vocabulario de interlingua
o de nove formationes basate super le principios de libere formation de
nove parolas.  Mais io admitte que il va haber casos ubi il esserea
multo difficile trovar un solution international.  Ha il un traduction
international pro "brambling" altere que le nomine scientific (non le
parola latin, proque le romanos possibilemente non habeva un tal nomine).

>
>Le question se pone, in qual grado on pote standardisar parolas secundo
>le modello de 'flammifero'? Hmm... que es iste principio actualmente?
>Traducente ex le Gode-ese, io suppone le sequente: un parola *composite*
>(o, ben, un phrase lexic) existente in mesmo un sol lingua-fonte es
>nonobstante eligibile pro le vocabulario de interlingua si (1) tote su
>componentes es jam parte del vocabulario, e (2) le componentes suggere
>plus o minus clarmente le senso del composite (i.e., le composite es
>transparente). Factualmente, le IALA usava iste solution solo (?) ubi
>le "regula de tres" non functionava. (*Io* opina que isto era solo
>un consideration del lexicographica practic, e tal formas transparente
>del linguas-fonte es sempre disponibile. Anque formas non-attestate
>(i.e., autonome) es talmente disponibile. Ma isto es un alter debatta.)
>
>Retro al aves. Vamos prender un exemplo simple:
>
>En: glaucous gull
>Es: gaviota hiperbórea
>Fr: goéland bourgmestre
>De: eismoewe
>It: gabbiano glauco
>Pt: gaivota hiperbórea
>La: Larus hyperboreus

Io debe notar que La debe esser Lin. (linnaean) o 'scientific' proque
multe nomines scientific es basate super le grec e non le latino.  Vide
a basso a 'Colaptes'


Es. gaviota < lat. gavia; It. gabbiano < lat. gavia, Pt. gaviota < lat. gavia.
In anglese le genere 'gavia' es le "loons", que non es laros.
('Gavia' es le geno de 'loons' in le familia Gaviidae.) Qui ha un grande
dictionario del latino? Mi Chambers-Murray solmente contine 25.000 parolas.
Que es un 'gavia' in le latino?  - Secundo mi grande Webster's 'larus'
es un genere grande de laros.

Le francese 'goeland' veni del anglosaxon 'gwelan' "mouette" = laro.
Fr. "mouette' e le germano Moewe ha le mesme radice germanic e equal
in signification 'laro'. In anglese 'mew' es equalmente cognate.  Le
'mew' suggere a me le sono de un catto, e possibilemente isto es le
origine onomatopoic del parola.  Mi Webster's suggere que 'larus' es
affin con 'lamentum' (lamento), de novo le sono del ave pare un lamento.
Mi Zingarelli lista "la`ro" como [vc. dotta, lat. tardo _laru(m)_,
dal gr. _laros_, di orig. onomat. sec. XIV] un synonymo pro "gabbiano".

>
>(Nos va assumer que istos exhaurer tote le formas linguefontal.)
>
>Gull/Moewe/gaviota = 'laro' secundo le IED, ma in plus il ha nulle consenso
>secundo le regula de tres. E secundo le principio "flammifero"? Io dubita
>que o 'laro burgomaestro', 'laro glacial' o 'laro glauc' (= 'laro blau-
>verde') es vermente transparente. Pro personas qui non sape le respective
>linguas-fonte, illos es plustosto etiquettas arbitrari.

Io suggerea in iste caso "laro hyperboreal" o "laro hyperboree", proque
le nomine 'hyperboree' suggere que iste laro habita le regiones multo
boreal o septentrional ('boreal' non in le IED, mais international in
Es., Fr. Angl., Ital.) (Rememora le Aurora Borealis?). Le regiones
hyperboreal es de facto ubi on trova iste specie.

In iste caso le nomine scientific suggere un nomine popular basate super
elementos in le vocabulario international.

>
>De nove, que facer? Mi preferentia es usar le forma latin, non proque
>latino joca un rolo special in interlingua, simplemente pro le
>appellationes latin es un senso disponibile in tote le linguas-fonte.
>
>Il es discuttibile an on va usar solo le latino pur ('larus
>hypoboreus') o in un forma approximate a interlingua ('laro hypoboree').

Vide mi mesme conclusion supra.

>
>>Il ha numerose nomines generic pro le familia de picos.  Assi il es
>>melior a usar un nomine familial popular in loco de nomines generic
>>basate super le genere del nomine scientific, si isto esserea
>>mal comprendite.  A vices le nomine generic es bon.
>
>Io suppone que nos es in accordo generalmente.
>
Io es de accordo!

Stan