Un vice a un conferentia de interlingua io faceva le joco de leger un texto
in interlingua totalmente secundo le regulas de pronunciation svedese.

-- Es isto possibile? demanda le amico de ordine.
-- Si claro. Viste que le parolas de interlingua simila a parolas del
latino, fancese, germano e anglese nos sovente ha un systema pronunciar
los. Le linguista pote rationalmente facilmente dicer si le presto del
anglese es nove o non. Il depende etiam un poco del etate del parlator.

A un conferentia de interlingua in Nederland nos discuteva iste cosa e un
del participantes danese diceva que ille plus facilmente comprende le
svedese del partes al nord de Scania (Skåne que es le parte plus al sud in
Svedia).

Le linguistas dice que il ha occurrite un multo rapide cambio del danese
assi que le vetere generation pote haber difficultates comprender le
juvenes.

Personalmente io lege con grande satisfaction libros danese. Pro exemplo un
anno retro io legeva con grande interesse quasi omne le libros de Peter
Høeg. Inter alteres Senioretta Smilla, qui ha un comprehension pro nive. Ma
etiam su Narrationes in le seculo vintesime es interessante. Le personas
forsan elligibile non me tanto placeva, ma on non recipe lo toto, como vos
sape...

Ma io face un digression del thema. Mi strategia pro melior comprender le
daneses es que io mesme tenta parlar le danese. Illes me comprende
generalmente etiam un poco melio. Naturalmente isto non es danese isto es
le interlingua scandinave.

IN le casos que io ha devite leger textos danese a svedeses - via telefono
pro exemplo - io los sovente lege in svedese normal. In iste casos le
textos es plenmente comprehensibile. Nota bene que io non traduce, io lege
le texto con pronunciation svedese, e il surge un multo amusante lingua.
Illo sona como un dialecto svedese, non plus differente que le variantes
del lingua standard que on pote audir de personas de varie partes del pais.

IN le ultime annos mi comprehension auditive ha diminuite. Con auriphonos
le resultato es melior. Novas in le radio e programmas in re discopertas
scientific io comprende assatis ben in le linguas nordic.

Quanto al finnese que io comenciava apprender seriosemente ante 10 annos
(le cerebro es multo plus lente) io comencia comprender assatis bon le
novas e simple intervistas, sed le lingua normal parlate se differe del
lingua scripte tanto multo que le svedese parlate.

Il era un forte shock quando io incontrava mi prime angleses - de London -
quando io ancora iva al schola. On non comprehendeva nihil le prime
minutas. E io habeva pensate que benque on scribe le lingua un poco
estraniemente, tamen le lingua scripte es como illo in le radio e assi
omnes parla! Nunquam!

Ha io narrate del duo studentas svedese que io habeva in un curso. Illas
era al pares (au pair - si vos non vole esser purista ;-) de Sheffield in
Anglaterra. Il era si amusante ascoltar illas parlar in le pausas de cafe.
Io comprendeva NIHIL. 10 annos de anglese al vultures! Il era un dialecto
magnificamente incomprehensibile.

Novas per le radio, Intervistas per Larry King a CNN e in general omne tal
programmas politic de CNN io comprende multo ben in anglese. In films io es
multo satisfacte del textos svedese. Evidentemente io lege le textos e
ascolta simultaneemente. Probabilemente le oculo prende le plus importante
parte del frase e le resto on comprende del version parlate del film. Certo
si on non lege le textos on comprende plus que on crede....

Films in altere linguas es plus facile comprender si illos es
synchronisate. Le vetere Forsythe Saga (esque alcun de vos lo recorda?) io
videva in synchronisation polonese e isto era plenmente delectibile.

Lo mesmo on pote dicer del russo. Novas es facilmente comprensibile ma le
dialogo de un film pote esser difficile. Il depende del typo del film
naturalmente.

Quanto al polonese io ha vivite in Polonia tanto de tempore que io non ha
troppo de problemas comprender le dialogo de un film e haber plesura de
isto.

Le servicio exterior de Radio Finlandia es multo ben audibile in Uppsala e
antea io soleva audir le programmas in latino. Mi sol problema era a vices
le consonantismo quando le lectores non pensava que on debe sonar un _g_
intravocalic como in _negrito_ lo que secundo phonetica finnese sovente
deveni _necrito_ viste que le _g_ in principio solo existe in parolas
prestate. Sed lo que le finnos, hungaros, tchecos e slovacos maestra es le
qualitate del vocales. Quando un vocal in latino debe esser longe illo ES
longe e on audi isto. Mmmmm, isto es un delecto!

Il merita mentionar que iste station finlandese transmitte assatis multe
programmas in svedese que es le secunde lingua official in Finlandia. Le
minoritate svedese pote sovente ir a schola e universitate, ascoltar radio
e television e leger jornales in svedese. Ma io suppone que il debe esser
assatis difficile viver in Finlandia si on solmente sape le svedese....

In principio on comprende interlingua in le conferentias multo ben. Io ha
nulle problema con nostre belle lingua international.

Isto pote esser un completamento del message de Allan.




Kjell [log in to unmask]
Kjell Rehnstroem
Vaenortsgatan 87
S-752 64  UPPSALA
Suedia - Sweden