d[000501] x[Allan Kiviaho] KivA-051
s[Theses de CARIA - I]
[log in to unmask]
(Courier o Courier New necesse est proque le
incompatibilitate notoriose inter le varie
telagatores.)
Eminente gentilhominessas e gentilhomines
interlinquisitores!
===================
THESES DE CARIA - I
===================
Le terra historic greco-roman es mi fonte de
inspiration pro Interlingua.
Pamphilia - mi PAMPHleto de InterLInguA - vide
http://start.at/interlingua.fi
nasceva in Pamphilia.
Iste "Theses de CARIA" se ha nascite ante alicun dies
in Marmaris, Caria. Sovente in le restaurante "Caria"
al umbra de un grande porta-helicopteros statounitese
U.S.S. "Wasp". Al fronte de nos se flotta un longe
linea de barcas turc con su bandieras rubie-blanca del
luna crescente e stella. In medio de illos flotta un
barca maltese con un vetule bandiera del Ordine de
Sancte Johannes con le Cruce Maltese. Ante 475 annos
un immense armada del sultan Süleiman le Legislator
comenciava su invasion a Rhodos, le fortalessa
principal de Johannitas. A alicun centos de metros
ab nos sta le parve fortalessa del sultan Süleiman,
que ille edificava como un base pro le invasion. Sed
hodie un barca maltese flotta in le linea del barcas
turc que transporta touristas a Rhodos ... Io ama
symbolica e symbolos semiotic e joca con le idea que
il ha alicun symbolismo in le facto que le hoste del
INTERLNG es le Universitate de Sancte Johannes ...
Del latere opposite, etiam ab alicun centos de metros,
se surmonta le montanias de Caria. Ab le obscuritate
nos reguarda le spiritos del Herodotos, "le patre de
historia" (Io comprava su libro "Le Historia" ante
alicun septimanas), Xerxes, le grande rege persian, le
reginas de Caria, Artemisia I e II, ambes grande admi-
rales (!).
Como io ha scripte in "Panorama" nos ha visitate le
famose citate historic Halicarnassos (Bodrum) ubique
Herodotos es nascite e Artemisias regite. Le mauso-
leo de Mausollos, le fratre e sposa de Artemisia II,
es un del septe miraculos del antique. Multe de petras
del mausoleo son ancora al su sito original, le restos
continua su existentia in le muralia de Sancte Petro,
un fortalessa imposante del Johannitas in
Halicarnassos - e in le salas del British Museum in
London.
Sed ubi reposa Mausollo ipse?
Io ha recentemente legite durante mi viages con traino
al travalio un del libros meraviliose de
prof. Toma Macovei: Miscellanea, insolite creationes
spiritual. Illustrationes per Henrik Breinstrup.
Servicio de Libros UMI 1996. ISBN 90-71196-40-2
Le ultime conto in iste libro era "Le septe meravilias
del mundo". Io lo legeva un die ante nostre viage a
Marmaris, Caria:
Le mausoleo de Halicarnassos
era un monumento funerari, erigite in le anno
354 a.Chr. per le regina Artemisia II de Caria
pro eternisar le memoria de su marito Mausollos,
de ubi le monumento era nominate pois "Mausoleo",
parola devenite ulteriormente un nomine commun.
Iste tumba era placiate sur un terrassa
circumferite de 36 columnas ionic. Illo era sur-
montate de un pyramide de 24 grados portante le
statua de Mausolo.
Le deber de construer e de ornar lo habeva
essite confidite a duo architectos e cinque
sculptores grec.
Bizarre es le facto que le corpore de
Mausollos nunquam era deponite in iste tumba.
Devenite vidua, le regina faceva incinerar le
corpore del rege, versava le cineres in un
preciose vino que illa bibeva pois, su desiro
essente que su marito sia sepelite in illa mesme.
Io diceva iste conto a mi marita Brita-Lisa e
continuava: Ecce un bon aviso a te si il evenirea que
io per hazardo morirea durante nostre vacation in
Caria. - Il ha bon vinos hic in Caria, per exemplo
"Yakut" e "Doluca"...
.
¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤
LE THESES DE CARIA SON DEDICATE PRO TERMINOLO-
GIA TECHNIC E DERIVATION DE PAROLAS IN INTER-
LINGUA
¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤
.
-----------------------------------------------------------------------
Ingvar Stenstrom 000417: Allan Schleyerhof?
Regrettabilemente io time que ille es seriose proponente le neologismos
"telania" e "telagator", toto incomprensibile a prime vista, mesmo a
secunde vista sin explication. Illos non es construite sur le base del
morphemas existente, como jam ha constatate Adrian e Chris, e dunque
non es Interlingua. Forsan Volapük o Esperanto... Allan ha facite un
invention secundo le methodo de Schleyer o de Zamenhof.
-----------------------------------------------------------------------
Car Ingvar, io pensa que le comparation inter
venerabile sr Johann Martin Schleyer, le grande
Datuval (inventor) e me non es multo precise. J.M.
Schleyer mutilava le parolas del fonte foras
recognition, e.g. world=vola, Sprache=pük, quando io
ha derivate mi terminos tentative ex parolas
totalmente acceptate e sin ulle mutilation.
Amusantemente, etiam mi filio me appella como un
volapükista e tote le movimento de Interlingua como
volapükismo...
.
-----------------------------------------------------------------------
Ingvar: ... neologismos "telania" e "telagator", toto incomprensibile a
prime vista, mesmo a secunde vista sin explication.
-----------------------------------------------------------------------
Si on sape que web = tela, forsan il non esserea tal
difficile de conjecturar que "telania" poterea esser
"website". E usatores de Interrete ben cognosce le
excellente marca de fabrica e compania "Netscape" que
es un derivation LANDscape -> NETscape.
Un semilaico: "Telagator??? - Hm, let's see ...
Aha, alas!: NAVIgator -> WEBgator -> TELAgator.
A proposito, mesmo Interlingua ha un legio de parolas
que quasi 100 % de usatores non pote comprender a
prime vista.
TRANSISTOR es un neologismo anglese que es excellente-
mente adaptabile como un parola interlingual. Illo
sona e gusta romanic, atque latin. Mesmo su
pronunciation in anglese es solmente dulcemente
mutilate
(trAnSistOr - A e O non son pronunciate
exactemente interlingualmente sed como ä e ö
e S es tonal in anglese, intonal in interlingua)
e leprose
(transistoR - R es quasi leprate).
"Transistor" ne quidem suffre del catastrophe
vocal/diphtongal del anglese - transIstor non es
pronunciate in anglese como transAIstor...
Sed a prime vista ...? Io ha travaliate con terminos
technic durante 44 annos e 3 menses sed solmente hodie
io trovava que le termino "transistor" era original-
mente composite ex le expression
reSISTOR having a TRANsconductance
Toto clar? Alles klar? Non? Vamos cercar plus.
Cassell. Concise English Dictionary:
transistor (tränzis'tö) n.
a device made primarily of a semi-conductor
(germanium or silicon) capable of giving
current and power amplification. It has
uses similar to a thermionic triode.
Excellente! Nunc nos certemente comprende (a secunde
vista): "... uses similar to a thermionic triode".
He-he, de facto quasi omnes de nos comprende NIHIL
super le transistor post iste definitiones.
Il non es necesse de comprender? Forsan non, sed le
transistor, un componente semiconductive, un
invention del anno 1948, es le petra fundamental del
alte technologia moderne. Sin iste invention nos
haberea nulle computatores efficiente, nulle
Interrete, nulle websites, nulle Microsoft, nulle
Linux, nulle ulle.
A vermente - sed semper solmente superficialmente -
comprender que es un transistor de nostre era del
microminiaturisation enorme on deberea con maxime
concentration leger multe paginas de un libro super
le electronica moderne.
THYRISTOR es approximativemente le mesme pro le
electronica de alte voltages que transistor es pro lo
del voltages basse. Io pensa que le thyristor era
inventate in le anno 1956. Illo ha jocate un parte
importante in mi vita proque mi prime empleator,
Oy Strömberg Ab (1956--1975), era le campion del mundo
in le applicationes de thyristores.
Le prime locomotivas electric de Finlandia era
manufacturate in un fabrica gigantesc in
Novoczerkassk, le Union Sovietic. Le locomotivas era
multo bon, illos ha servite excellemente ancora
durante 35 - 40 annos. Sed le technologia sovietic non
possedeva le electronica moderne. Su systemas electro-
motive se fundava al motores del currente continue e
systemas del controlo con resistores.
Le thyristores faceva possibile de usar motores
asynchrone del currente alternate que son multo minus
costose quam le motores del currente continue. E le
controlo con thyristores es multo plus economic quam
lo con resistores.
Oy Strömberg Ab era qual bon in le technologia del
thyristores que illo ha providite atque le metro de
New York con equipamentos movabile a thyristores.
Io non sape le etymologia detra le termino THYRISTOR
sed io pensa que etiam illo es un bon parola inter-
lingual, pronunciate como "türistor" o "tiristor" in
interlingua. Sed le pronunciation anglese es appestate
con le
catastrophe vocal: thAIriz'tö(r)
e lepra o al minus semilepra: thairiztö(R)
Oy Strömberg Ab era fundate in 1885 e illo era un del
plus developpate fabricantes de motores e generatores
electric, transformatores, systemas electric pro
machinas de papiro, grande naves, locomotivas
electric etc. del mundo. Le grande fabrica electric
svedese, ASEA AB, Västerås, essayava conquer Oy
Strömberg Ab jam in le 1930'es sed illo era avertite
per un gigante suisse, Brown Boveri & Cie e le armea
finlandese (Sic! Con pecunias, non con artilleria e
fusiles ...). Hodie ASEA ha conquirite Brown Boveri e
Oy Strömberg Ab e formate un compania gigantesc, ABB
(Asea Brown Boveri). Hah, ASEA ha annihilate Brown
Boveri sed Oy Strömberg Ab es ancora un del plus bon
unitates del ABB, que opera quasi in cata uno pais del
mundo.
Mi sequente empleator (1975--86), KONE Corporation, un
giganto multinational al branca de ascensores, etiam
es un multo famose developpator del applicationes de
thyristores.
.
---------------------------------------------------------------------
Ingvar: ... "telania" e "telagator" ... non es construite sur le base
del morphemas existente, como jam ha constatate Adrian e Chris, e
dunque non es Interlingua.
---------------------------------------------------------------------
Como sta? Tela e -gator son "morphemas" que existe
atque in le IED.
.
------------------------------------------------------------------
Ingvar: Forsan Volapük o Esperanto... Allan ha facite un invention
secundo le methodo de Schleyer o de Zamenhof.
------------------------------------------------------------------
Derivationes per usatores de interlingua ex radices
existente es interlingua perfecte e non un monopolio
de Schleyer e Zamenhof.
IED - pagina xlviii
Free Formation. - Among the word families in the
Dictionary there are naturally not a few which consist
of one single word. They are in sense potential
families. Although the present Dictionary does not
include words totally devoid of support in the
contributing source languages,
there is no reason why the user should not
operate freely with the derivational and
compounding devices placed at his disposal.
He may thus expand single-word families to fuller
representation in exactly the manner in which he may
add new formations to any of the larger groups.
o o o
Translation a interlingua per K. Wilgenhof:
Formation libere. - Inter le familias de parolas in le
Dictionario il ha naturalmente non pauches que
consiste de un singule parola. Illos es in un certe
senso familias potential. Ben que le presente
Dictionario non contine parolas toto sine alicun
supporto in le contribuente linguas fonte,
il non ha un ration proque un usator non
velle liberemente operar con modos
derivational e compositori que es
disponibile a ille.
Assi ille pote expander familias de un singule parola
a un representation plus ample exactemente in le
maniera in que ille pote adder nove formationes a
alicun de gruppos plus grande.
.
----------------------------------------------------------------------
Ingvar: ... Allan ... se trova ... in un del duo stadios per le qual
tote interlinguistas debe passar: le stadio del Reformator e le stadio
del Poeta in Interlingua.
----------------------------------------------------------------------
He-he! Io ipse pensa que io ha olim passate le periodo
del Reformator e so plus un fundamentalista, un
godeista, un classicista (latinista-ruhrigista), plus
un szia-interlingmusulman quam un sunni-interlingmu-
sulman. Plus un conservator quam un reformator.
Argumentos seque plus tarde.
.
-------------------------------------------------------------------
Ingvar: ... le stadio del Poeta in Interlingua. Le facto que Ensjo,
post tanto de practica, ancora scribe multe poesia in "le lingua
belle" ha un explication special: ille vive sub le constante
inspiration de su Rosana - le belle voce de Travlang - qui sape
transformar mesmo le "un, duo tres, quatro..." in musica.
-------------------------------------------------------------------
Un instrumento pro provar le "bonitate" de un lingua
es de examinar como bon illo es pro crear poemas.
Stupefacente il era multissimo facile de traducer le
epos national finnese, le Kalevala, al latino!
Il es facile a Ensjo de scriber poemas in interlingua
e.g. per traducer illos ex portugese.
Personalmente io non so multo interessate de poemas
romantic o lyric. Io ama poemas patriotic e heroic,
specialmente le marchas militar. Le ration? Bon,
quando io habeva 5 - 10 annos mi tote via era plenate
del guerra. Io cantava cata die cantos patriotic e
marchas militar, super toto in le schola. Tote le
Finlandia era un campo militar proque nos luctava
contra le
Union Sovietic durante
1939-10-30--1940-03-13 e
1941-06-25--1944-09-19
e contra
Germania durante
1944-09-15--1945-04-25
Un parve nation con population 3.87 milliones contra
duo grande potentias que habeva le plus grande armeas
del mundo. Le armea del Union Sovietic concentrava
durante un periodo (1940 in le Guerra Hibernal)
1 200 000 soldatos contra Finlandia e le armea german
in Lapponia finlandese consisteva de 220 000 soldatos.
Durante 5 dies nos era in guerra contra le URSS e
Germania sed anque durante le Guerra Hibernal
1939--40 nos era quasi in guerra etiam contra
Germania proque Germania era un alliato del URSS e su
marina de guerra tentayava a suffocar le navigation
finlandese mesmo offerente assistantia al marina de
guerra sovietic. Hitler etiam impediva le transporto
de chassatores italian (Fiat G.50) a Finlandia que
Italia generosemente offereva a nos (Italia era le
secunde grande adjutor - post Svedia - de Finlandia in
le Guerra Hibernal 1939--40!).
- - -
Vivat Interlingua!
Allan
(Continuation seque)
|
