ILLA VILLA DE ILLAS BESTIAS
	Un reconstruction de protoromance parlate in Roma in circa 50 c.e.
per Robert Hall e su studentes. Del edition de april - junio 1960 de
_Language_. Le sequente se debe a George Orwell e su Ferma del
Animales:
=========

   Unus certus homo habebat una bella villa, con una casa, multa terra
et multas bestias.  Mais non erat bonus illi homo, antiis erat multo malus.
Semper male tractabat illas bestias, battebat illas, nec dabat illeis (ad)
satis cibu nec aqua.  Ille bestie non erant contente.  Volebant causas
meliores.   Unus veclus caballus dicsit, ‘Rebellemus nos’. Mais ille
altere bestie dixerunt, Quid facere debemus?’ Resposit illi caballus,
‘Prendamus illa terra et illa casa de illu homine’.  Occiserunt illu homine
et sua familia et preserunt sua casa et suas terras.  Hac hora totu
erat ad  illas.  Debebant facere multas causas: arare illa terra, mungere
illas vaccas, mundare illas stabulas, et facere totu hoc quid  erat
necessariu.  Difficile erat illeis vendere hoc kuid illa terra producebat.
Illi homines qui vivebant  in illa vicinitate  non volebant comperare illos
productos illoru. Mais finale mente potebant persuadere illos quod
illoru lakte, illoru ova, illoru butiru, lactuca et cauoli flores erant
altru sic boni que illos de illa altra gente.

   Passarunt illi anni, et ille bestie obliterunt que illa rebellione illas
fecerat liberas.  Illoru muttus erat essutus ‘Omnes bestie sunt equales’.
Mais un mane exvigilarunt se  et  videruntque illi muttus  erat essutus
mutatus, et lexerunt: ‘Omnes bestie sunt equales, mais alicune bestie sunt
plus equales que altere.  Illi porki habebant saputu prender illu potere
ad illas altras bestias.

Unu die illi porcus plus fortis invitauit illos homines de illa region
ad venire ad illa casa illoru novoru dominoru.  Paraulabant
insemele, bibebant et jocabant. Durante illu jocu, illi uni accusarunt
illos alteros de habere triccatu in illo jocu. Ille altere bestie mirabant
ad traversu de illa fenestra, mais ja non potebant sapere quando mirabant,
quales fusserunt illi porci et quales illi homines.”

=====
Le original per Hall e su studentes esseva in un orthographia phonetic.
Io ha presentate lo in forma ‘latin’, proque le orthographia phonetic
habeva multe signos diacritic que io non pote reproducer.

In isto le ‘c’ ante ‘e’ e ‘i’ es pronunciate ‘k’. ‘h’ es silente.  “illa” =
‘le’.

Le protoromance ha continuate evolver se, specialmente rapidemente
post le cadita de Roma in 476.  Mais  necun manuscriptos scribite in
parlate ‘latino’ existe de aquelle periodo proque le lingua litterari de
Roma esseva le latino classic.  Nos pote reconstruer le protoromance
per comparar le linguas que ha descendite de illo, le linguas romance.
Illo esseva le lingua parlate quotidian de Roma, su armeas, su fermeros
e mercantos. In le interim le lingua administrative del Imperio esseva
latino classic. Le plus primitive version de un lingua romance scribite
occurreva in 842, con le Juramento de Strasburg.

Robert Hall, Jr.  ha scribite in su “Protoromance phonologia’”

“(1) Proto-Romance non debe equar se con ‘latino vulgar’.

“ (2) Le linguas romance non descende in un linea directe per ‘latino
vulgar’, del latino classic. Proto-Romance esseva, si nos usa
parolas de parentela in un senso metaphoric, un ‘soror’, non un
‘filia’ del latino classic; e le linguas romance es consequentemente
neptas e non granfilias del [latino classic].” p. 177.

“(3) Il habeva necun profunde ‘golfo', sociolinguisticamente, inter
latino classic, como conservate pro nos in obras litterari, e le
parola quotidian. Plus tosto, il habeva, como in paises moderne con un
altemente disveloppate tradition litterari e puristic (p.e. le Francia,
Italia), un continuo, extendente se del plus complexe e artificial
stilo oratori e poetic a un fin, al plus basse nivello de vermente
‘vulgar parola’ al altere. Il habeva alcun divisiones dialetic in
Latin que nos sape, e indubitemente multe alteros de que tote
registration ha essite perdite.”

“(4).  Le materia que nos ha disponibile a nos pro le latino es solmente
un parve portion de lo que esseva realmente scribite e depois ha essite
perdite. Illo representa, de plus, solmente un stricte segmento del
integre spectro de nivellos, registros, e  stilos que debeva haber
existite--in general, un alteremente artificial sorta de usage in
comparation a lo que debeva haber essite normal in contactos
quotidian informal, mesmo inter membros del classes alte.  Totevia
le publico general debeva haber essite in le large, capace de
comprender mesmo oratorio forensic de Cicero.” p. 177.


Stan Mulaik

--
Archivos e disabonar: http://listserv.icors.org/archives/INTERLNG.html