Esque sra. Morris ha habite un influentia sur vostre selectiones?
"No, illa non habeva competentia in iste dominio, e illa non interveniva in
nostre travalios. Illa monstrava confidentia! Sra. Morris financiava iste
recerca a titulo private. A iste momento, on me ha offerite le posto de
director linguistic al Universitate de Columbia. Isto esseva pro mi carriera
un avantiamento considerabile. Io habeva le selection inter iste posto e un
altere in London como successor de Daniel Jones [grande phonetico, red.] e
un in Francia, al Sorbonne. Nos seligeva le Universitate de Columbia pro le
ration multo simple que nos mangiara a nostre fame! Io esseva dunque
professor al universitate e recercator a IALA, ma le filio de sra. Morris me
incitava a mi dimission, IALA non esserea plus subventionate al morte de su
matre. Dunque io dava mi dimission. Gode, qui iva dar le sue, remaneva del
colpo."
Esque il habeva un competition inter vos?
"Il habeva un competition – amical – inter nos. Io esseva le director; Gode
non esseva universitari e non habeva reputation in iste dominio. Ille
remaneva usque le morte de sra. Morris [le 15 de augusto 1950, 75 annos de
etate, e ante le publication de interlingua, red.], satis longe pro terminar
su lingua. Lo que io reprocha a Gode es que ille habeva establite como norma
de lingua iste remontata del latino. Mi idea esseva facer un lingua que tote
personas ben educate poterea comprender a prime vista; de tempore in tempore
adveni un notion pro le qual il non ha vermente un parola international.
Istos non es tanto numerose. Io non sape si a mi contacto Gode ha supprimite
alcun parolas bizarre como "subinde" (sovente in interlingua, red.). Mi
approche esseva multo concrete; io cercava trovar le comprension immediate
pro un maximo de gente de tote nationalitates, japoneses o chineses
includite."
Un comprension immediate debite al phonetica o per le lectura?
"Per le lectura. Per exemplo, que un libro scribite per un mathematico sia
comprendite per un altere mathematico, isto suppone que illes ha un cultura
plus vaste que le simple mathematicas (idem in physica o chimia). Le gente
non es specialisate al partita; illes acquire un cognoscentia, un cultura
general. Io non voleva partir del latino ma trovar le parolas que le gente
comprenderea al lectura directemente sin haber apprendite le lingua o forsan
con un minimo de apprentissage. Un sorta de parve libretto esserea
sufficente. Lo que on pote reprochar a Gode es haber automaticamente
limitate le internationalitate al linguas romanic, proque il ha multe
parolas que non es derivate del latino ma que es generalmente cognoscite. Le
facto que io cognosceva le linguas scandinave me aperiva portas a un plus
grande internationalitate e dunque de tirar le maximo de isto que on appella
le vocabulario international, utilisante equalmente le formas de
derivation."André Martinet sublinea que il habeva nulle divergentias super
le grammatica: illo es reducite al minimo, on limita le plus possibile le
formas complicate.



Per Alix Potet, Jean-Pierre Elloy e Madeleine Mahé
Redaction: Thomas Breinstrup

(3 de 4 partes)