3. INTERLINGUA - LE LATINO MODERNE
Nos non considera como nostre carga presentar
detaliatemente le regulas secundo que Interlingua es
construite. Nos presenta solmente lor essentia.
1. Un parola es un parola interlingual si illo ha loco ex
le quattro linguas fonte primari - italiano,
espaniol/portugese, francese e anglese - e le duo linguas
fonte secundari - germano e russo - de Interlingua in al
minus tres.
2. Le forma del parola del lingua es le prototypo del
mesme parolas in le varie linguas fonte - que in
multissime casos coincide con le original etymologic.
3. Le grammatica del lingua es le grammatica le plus
simple per que le vocabulario pote esser usate, i.e. cata
tracto grammatic que se trova in omne lingua fonte es
retenite e, inversemente, nulle tracto grammatical es
retenite si illo manca in un del linguas fonte.
Si nos examina Interlingua - le resultato del labor del
IALA - nos pote constatar le sequentes.
Le vocabulario de Interlingua es essentialmente romanic.
Nos memora le classificationes diverse del linguas
romanic. Si nos classificava Interlingua como lingua
romanic nos poterea constatar que secundo su vocabulario
Interlingua serea un lingua romanic occidental,
mediterranee e intermedie. Simile al espaniol/portugese e
al francese - ma dissimile ab le italiano - como
occidental, simile al italiano e al espaniol/portugese -
ma dissimile ab le francese - como mediterranee, simile
al italiano e al francese - ma dissimile ab le
espaniol/portugese - como intermedie. In plus,
Interlingua differe ab le linguas romanic proque in illo
quasi toto manca le "vocabulos popular" e le grande
majoritate de su vocabulos es "docte", i.e. latinesc. Isto
es le causa le plus grave ob que illo pote esser
considerate - plus tosto que ulle altere lingua - como le
latino moderne.
Su grammatica, in vice, seque le exemplo del anglese. Nos
videva que un tal grammatica es characteristic al
incontro de un lingua romanic e de un germanic.
Interlingua es un lingua romanic occidental, mediterranee
e intermedie ma al mesme tempore un lingua de typo creol
ob le influentia grammatic del linguas germanic.
Si nos non sapeva como Interlingua era construite e nos lo
cognosceva solo como phenomeno empiric nos poterea
inventar un "mytho".
Il habeva un insula in le Mediterraneo, alicubi inter
Corsica e le Baleares, ubi on parlava le latino, plus
exactemente un dialecto del latino vulgar. Ex iste
dialecto evolveva un lingua romanic. Certe tractos sue
era simile al italiano, certes al francese, certes al
espaniol assi que in un certe senso illo era un "dialecto
central". Durante le migration del populos un tribo
germanic occupava le insula. Illo acceptava le lingua del
insulanos ma le grammatica de isto illes cambiava -
simplificava - significativemente. Postea le cultura del
insula comenciava developpar rapidemente. Le lingua se
inricchiva per un grande numero de vocabulos docte. Le
linguistas erudite - un élite multo estimate - mesmo
comenciava substituer le vocabulos vulgar per vocabulos
docte. Con le augmento del nivello cultural le gente de
plus in plus usava iste nove parolas collateral; al fin
le ancian vocabulos vulgar deveniva obsolete e lentemente
dispareva. Le insulanos parlava ja un nove lingua que on
appellava latinesco, le latino moderne.
Plus tarde on discoperiva que in 1951 in New York un parve
gruppo de linguistas publicava un lingua construite -
nominate Interlingua - e iste lingua similava
stupefacientemente a lor latinesco.
E alora le insulanos demandava: "Proque non usa le Union
Europee nostre lingua como su lingua official? Illo es ya
le ver lingua commun de Europa!"
Vermente, proque non?
|
