Que es iste argumento que 'le evolution es solmente un theoria?'
Tote le scientia es 'solmente theorias'.  Mais como theorias
illos debe satisfacer certe criterios pro esser acceptate
provisionalmente (tote theorias es acceptate provisionalmente)
per scientistas.

Illos debe conformar a factos non usate in le formulation del
theorias, in altere parolas, on debe facer predictiones que
es affirmate o disconfirmate per factos independente. Al minus
on pote subjectar un theoria scientific al probas.

Mais le probas non produce vertitates absolute. Il es semper
possibile que nove factos va disconfirmar un theoria currentemente
acceptate. O nos va pensar de nove theorias que explica non
solmente factos currente cognoscite, mais factos nove non
predicte per le vetere theoria.

Un altere aspecto de theorias es que illos usualmente ha aspectos
de illos que es ni confirmabile o disconfirmabile per se, sin
includer additional assumptiones e restrictiones con illos. Le
theoria ha un structura basic que es un maniera de organizar
experientia, mais in illo mesme iste maniera de organizar le
experientia non pote esser affirmate o disaffirmate per le
experientia. Lo que es necesse es additional structuras,
restrictiones in le theoria que face possibile le proba de un
theoria.  De unde veni iste structuras basic, que es in illos
mesme ni ver ni false?

Kant, le philosopho, ha arguite que le mente provide un structura
a priori a su pensatas que organiza le productos del sensos e le
intuition (perception).

Hodie scientistas cognitive como George Lakoff, un linguista a
Berkeley, dice que tote le pensata abstracte es conducite con
le metaphoras. Le majoritate de iste metaphoras es prendite del
schemas que nostre cerebros usa in organizar le entratas del
sensos in formar perceptiones de objectos, causalitate, etc..
Iste schemas de perception es ni ver ni false, mais per medio
de illos nos percipe le mundo consistente de objectos con
superfacies, tres dimensiones, texturas, con cavos e projectiones,
etc. etc. De facto, le principal schema es aquello de objectos.
Objectos es invariantes in le campo perceptual como nos como
actores in le mundo move e face cambiar lo que es percipite,
durante que le objectos pote mover e equalmente cambiar lo
que es percipite de illos. Mais per iste cambios in le perception
il ha ancora le invariantes, que es independente de nostre
actiones e movimentos que cambia lo que es percipite.

Objectos de perception es invariantes in nostre experientia
perceptual que es independente de nostre actiones e le actiones
e motiones de objectos.

Io ha arguite in duo articulos in le jornal Philosophy of Science
que le scientia se basa super le metaphora que 'scientia es super
le cognoscentia de objectos'.  Isto es le base de requirer que
un scientista proba su theorias contra experientia independente
del experientia que ille/illa usa in formular su theoria. Isto
es un maniera de probar que le pensata in le theoria conforma a
alque independente del scientista e su previe experientia. In
un maniera similar in nostre experientias de objectos, nos vide
los de differente punctos de vista como nos e illes move in le
mundo, e ancora alque remane invariante.

Le basic idea del evolution, natural selection, es solmente un
schema. In illo mesme illo es ni ver ni false, justo un schema,
prendite de observar le maniera in que propagatores de animales
e plantas selectiona certe individuos del varietate de individuos
a superviver e reproducer un nove generation. Darwin ha usate
iste metaphora a structura su pensatas super le maniera in que
le conditiones del ambiente selectiona certe individuos a superviver
e reproducer e eliminar alteres--toto per accidente. Le ambiente
joca le rolo del propagator/selector in le metaphora.

Mais iste metaphora es ni ver ni false. Como pote nos alora
probar un theoria del evolution? Nos debe introducer plus structura
e restrictiones.  Per exemplo, nos pote examinar un specific
ambiente e facer predictiones como certe characteristicas del
ambiente va selectionar certe individuos con certe tractos.
Per exemplo, un specie de papiliones nocturne in Anglaterra esseva
observate in le campo e le citates. Un biologo discoperiva que
le papiliones nocturne in le citate esseva plus obscur que lor
cosinas in le campo. Proque? Le theoria del selection natural
dicerea que alque in le ambiente debe selectionar le plus obscur
variantes del specie in le citate, durante que un differente
characteristica del ambiente in le campo selectiona le plus
clar variantes.  Ben, in le citate il habeva fumo de arder le
carbon, e le fulgine del fumo ha cadite super tote cosas in
le citate, facente los plus obscur. Alora le papiliones plus
obscur pote restar durante le die super cosas e non esser vidite
per lor predatores. Del altere maniera le papiliones plus clar
esseva plus visibile a lor predatores, e illes esseva capturate
e devorate.

Del altere latere in le campo foras le citate, le aere
esseva clar, e objectos esseva clar, e le variantes del
papiliones qui esseva plus obscur esseva plus visibile contra
le cosas super le qual illes habeva restate, durante que le
papiliones plus clar esseva minus visibile. Assi le selection
functionava in reverso in le campo que illo ha functionate in
le fumo e fulgine del citate.  Isto es  un prediction del
theoria de natural selection.

On dice que isto non produce un nove specie.  In iste caso isto
es ver. Possibilemente le papiliones in le citate pote copular
con le papiliones del campo. Mais un nove specie es facilemente
possibile secundo le theoria de natural selection si associate
con le selection es characteristicas que influentia le copulation
e reproduction. Si un papilion del citate solmente pote copular
con altere papiliones del citate, alora illos va devenir un nove
specie. Assi variation in le characteristicas de copulation e
reproduction pote occurrer geneticamente, e istos que favora
characteristicas que interdicer le copulation con le papiliones
plus clar va favorar le production de formas plus obscur
del papiliones in le citate.  Quando tal characteristicas del
copulation e reproduction es selectionate, isto produce le nove
specie.

In le bacterios nos vide le creation de nove specie que es plus
resistante a certe antibioticos, proque illes qui supervive le
antibioticos reproducer, durante que illes qui non supervive non
reproduce.  E le bacterios reproduce cata vente minutas! Assi in
le bacterio nos pote observar le disveloppamento de nove specie
per medio del selection natural in un breve intervallo del tempore.

Il es le predictiones e le verification de predictiones que es
le marca de bon e objective theorias del scientia.

Certe doctrinas como le 'designo intelligente' que es offerite
contra le 'selection natural' usualmente non es probabile. Il
es necesse pro le scientia a observar le 'designator', e isto
non es producite. Il es possibile in le caso de selection natural
a observar characteristicas del ambiente que selectiona certe
individuos de un specie.  De plus le characteristicas selectionate
non es semper optimal, que on pensa que un creator/designator
debe producer si ille es un bon designator. Il es solmente necesse
que le organos functiona sufficientemente pro permitter al organismo
a superviver a reproducer se. Illo non require que isto es optimal.

Bastante evolution e natural selection pro hodie!

Salutes!

Stan Mulaik