Salute a totos.
Isto io debe contar lo a vos. Io ha ancora un forte commotion, como omne
anno, in iste occasion.
A Treviso io habita in le Placia del Victoria ubi, in fronte a mi casa, al
latere opposite de hic del placia, es le momumento al caditores.
Io non ama le termino caditores in interlingua que io ha contruite ab cader
con le suffixo -itor. Le termino italian es caduto, plural caduti, pro
illes qui es morite in combatto o in le expletamento de lor deber.
Io amarea intoducer anque in interlingua le termino caduto, como
substantivo: le monumento al cadutos, honor al cadutos!
Il es un matino de sol. Le aere es munde, como il era heri, quando io era
in laguna.
Al matino de dominica io e mi sposa sovente nos trova a parlar in nostre
salon. Tres pariete de libreria, un pariete con duo fenestras. Illo que
resta de un original triforio (un fenestra a tres arcos) del XIV seculo.
Nos, quando nos es a casa, nos vive grande parte del anno con le fenestras
aperite verso le grande placia.
Il era le noven jam passate quando in lontanantia nos senti le sono de un
banda musical que se avantia.
Que es hodie?
Forsan il es illes que omne anno es sempre de minus, dice mi sposa.
Tu pensa? Es illo hodie?
Nos prepara al fenestra.
Un banda musical pote mal accordar se e generalmente illo es discordate.
Anque hodie on non faceva exception!
Ma audir un banda que se avantia per le statas del citate e veni verso le
monumento es sempre un facto que commove.
In le placia arriva un picchetto militar in armas. Solmente cinque
militares e lor commandante.
Isto non debe esser un manifestation militar, illes es poc pro esser lo!
Un altere militar in arma coaudjuva poc guardias urban pro deviar le poc
traffico de un dominica matino.
Le musica se face sempre plus proxime.
Si, debe esser illes qui omne anno es sempre minus!
Ecce le banda precedite de su stendardo. Es le banda del citate de Eraclea,
on lege in le stendardo. Un banda in presto! Si, debe esser lores.
Ecce lores, forsan un septantina de personas; multe senioras con le benetto
de lor marito que iste anno non es plus hic. Illes es sempre minus.
Solmente duo bonettos plumose iste anno.
Ecce le advocato C., nostre vetule professor de derecto civil e commercial.
Ille porta le fasce del citate perque ille es vetule partisan, medalia de
argento al valor; isto significa que ille es in rapresentantion del
burgomaetro. In le placia, longe un complete latere, se monstra nostre
Istituto Technic de studio de economia de interpria ubi mi sposa, nostre
professor, io, lo frequentava al termino del annos 1950, initio 1960.
Qui es iste seniores qui omne annos es sempre minus?
Illes es le ex combattentes. Illes qui ancora vive. Multe es lor viduas.
Omne anno es illas qui mantene le numero del presentes.
Del altere latere del placia se presenta tres guardias con le bandiera del
citate de Treviso, medalia de oro al valor militar. Le tributo de Treviso
ha essite de plus de 10,000 mortos, intra civiles, miliares, fascistas e
partisanes. Seque, io los conta, vinti intra bandieras, vexillos, insignas
del varie associationes de arma. Multe expone lor medalias al valor. Tres
senioras iste anno porta le mast de tres bandieras. On non ha plus homines
in iste associationes de ex!
Duo combactentes se avantia con le peso de un corona de flores que illes
face fatiga a portar.
Le vinti bandieras forma duo alas.
Le trompa sona le "attentos!"
Le pichetto militar presenta le armas.
Le banda sona le Inno National e postea le Inno del Piave, nostre inno de
victoria.
Le duos del corona sale le monumento. Il se pone in evidentia tote lor
fatiga. Al fin illes depone le corona e se pone in "attentos" a su duo
lateres.
Un voce, un sol voce in le silentio: "Honore al cadutos!"
Le trompa sona le silentio.
Nos al fenestra lacrima non proprie in silentio. Isto pro nos es
inevitabile. In le placia io trova mi gentes, super totos illes qui non es
plus inter nos. Illes era plus de 10.000 personas!
Intra le bandieras passa de retorno nostre vetule professor, altere duo
representantes e al fin le duos del corona.
Le banda, vinti cinque elementos, face "retro front". Lo seque le bandieras
e postea tote le participantes in un cauda que se face plus longe.
Le pichetto militar se disface.
In vinti minutas illes ha facite toto, anque iste anno.
Io les guarda disfilar subtus mi fenestras, ancor un vice.

Uno de iste pomeridios io sapera ubi vader. Io salira al Montello e al
Piave, locos sacre al Patria; io visitara un cemeterio de guerra. Io ha
solmente le embarasso del selection. In ultra a illos italian, io ha hic
illos austriac e german, francese, anglese, statounitese, e non solmente.
Ora in iste locos on celebra le victoria insimul, vincitores e vinctos. Que
isto sia sempre assi, in memoria de "nostre" victimas, illes de tote nostre
Paises!
In le silentio del dominica matino io ascolta le campanas de mi Treviso e
etiam le echo de un remotissime canto gregorian.
Que es ora iste vociferar? Io vade al fenestra: illes es un vintena de
adultos nigre in le area sacre antea le ecclesia de Santo Stefano. E alcun
pueros. Es le pueros qui parla e crita italian.
Mi sposa me informa: illes es catholicos qui qualque dominica veni a Santo
Stefano a festear con lor sacerdote nigre. Nos non sape cosa, ma anque isto
es belle e nove pro nos. Le festa debe esser grande perque illes porta
habitos meraviliose.
In grande parte illes sera le italianos de deman.

Ciao,

Mario

Mario Malaguti
Piazza della Vittoria, 16
31100 - Treviso (Italy)
mailto:[log in to unmask]