d[990425] x[Allan Kiviaho] KivA-94P
s[KALEVALA - le epos national de Finlandia]
Usa le fonte COURIER NEW 10, per favor!

Estimate interlinguistas, vetere e nove!

Io ha essite bastante silente in INTERLNG durante le ultime
septimanas. Io era con mi marita a vacation de duo
septimanas in Turchia e ha, in addition, essite
extrememente occupate in mi travalio.

========================================
KALEVALA - LE EPOS NATIONAL DE FINLANDIA
========================================

Kalevala, le epos national de Finlandia, celebra su 150me
anno jubilari. Le anno 1849, quando le epos Kalevala era
publicate, implicava que Finlandia deveniva plus quam
anteriormente conscie de su fundo historic. Le populo
finnese obteneva le chance a comenciar de edificar su
identiteta national.

Le finnos habeva nunquam in le historia formate un stato
ante le anno 1809 quando Finlandia deveniva un parte de
Russia consequente del guerra inter Russia e Svedia in
1808--9 (le armea que defendava Finlandia in iste guerra
consisteva de finnos sub generales e admirales svedese).
Le regimes de Russia non son cognoscite como campiones de
libertate sed, paradoxemente, Le Grande Principato de
Finlandia frueva de autonomia de alte grado (ver, ab le
fin de 19ne seculo Russia comenciava le mesuras pro
reducer le autonomia de Finlandia).

Quando Russia era impotente ex resultato del Prime Guerra
Mundial, Finlandia se declarava independente in decembre
1917 sed in practica le independentia era obtenite solmente
in 1918 post un guerra de liberation contra le occupatores
russe e un guerra civil multissimo violente inter le armeas
blanc e rubie. Proque le nation finlandese habeva
exercitate de esser un stato sub Russia Imperial Finlandia
era matur pro un ver democratia, salvo Czechoslovakia como
sol democratia genuin in inter le nove statos que nasceva
in Europa post le Prime Guerra Mundial. Multo importante in
iste developpamento era que Finlandia habeva le superbe
systema del administration local de Svedia e le leges
svedese.

Quando Finlandia deveniva un Grande Principato semi-
independente tote le classe dirigente era svedophone e le
civilisation finnese, p.ex. litteratura era quasi nil. Sed
alicun personas eminente era consciente que le populo
finnese habeva un enorme quantitate del poesia popular.
Sed iste tradition non era litteral sed solmente oral. Le
grande scholastico finlandese, Michael Agricola, nomina jam
in 1551 le "Väinämöisen takomat virret" (Le psalmos
forgiate per Väinämöinen) in le introduction in su
traduction finnese del Psaltario. Jacob Finno (Jaakko
Suomalainen) furiosemente attaccava in su psaltario (1580)
le poesia e poetas popular finnese nominante illos como
esser "eveliate per diabolo".

Durante le 18ve seculo on publicava alicun dissertationes
de poesia popular finnese. Professor H.G. Porthan, "le
patre del historia de Finlandia" habeva un grande
collection de poesia popular finnese.

Le semi-independentia de Finlandia parturiva un movimento
romantic national, i.a. "Le romanticismo de Turku (Åbo)".
Un humanista german, H.R. von Schröter iva al universitate
de Uppsala (le urbe de Kjell Rehnström) pro traducer e
publicar in germano un collection de poesia popular
svedese. Illac ille faceva cognoscentia con juvene
studentes finlandese, phanatic romanticos national. In 1819
sr. von Schröter publicava in cooperation con le studentes
finlandese un collection de poesia popular finnese, in
finnese e german, sub le rubrica "Finnische Runen".

In 1827 un grande catastropho occurreva in Finlandia.
Turku/Åbo, le ancian capital e cuna cultural de Finlandia
deveniva quasi totalmente destruite per un conflagration
grande. Con le destruction de universitate e su bibliotheca
era perdite le plus grande parte del documentation de
historia e civilisation de Finlandia, inter alii le
collectiones del poesia popular finnese de professor
Porthan.

Le idea que on possibilemente poterea colliger le ancian
poesia popular finnese in un collection integre era le
prime vice presentate per sr. K.A. Gottlund in 1817 in le
Svenska Literaturtidningen ubi ille recenseva un traduction
svedese (1811) del libro german de Fr. Rühs "Finland och
dess Invånare" (Finlandia e su habitantes). Sr. Gottlund
scribeva: "Si on volerea colliger le ancian cantos popular
e formar illes in un totalitate systematic, sia ille un
epos, drama o qualcunque altere, il poterea nascer un nove
Homeros, Ossian o Nibelungenlied".

Le creator del nostre epos national, le KALEVALA, es Elias
Lönnrot. Su inspirator original era su inseniator,
R. von Becker, un assistente in le facultate de historia
de Åbo Akademi. Von Becker habeva publicate in le "Turun
Viikkosanomat" (Jornal Septimanal de Turku) in 1820 omne
cognite poemas super Väinämöinen.

Elias Lönnrot faceva (1827) un dissertation magistral sub
nomine "De Väinämöine, priscorum Fennorum numine". Le
conflagration de Turku/Åbo preventeva Elias Lönnrot de
continuar su studias immediatemente e ille habitava le
sequente medietate de anno al professor J. Törngren in
Laukko, ubi ille habeva jam anteriormente audite quando
le populo cantava "Le morte de Elina" e facite notas de
poesia popular.

Inter 1818--1837 Elias Lönnrot faceva un prodessa
gigantesc, sex viagios pro colliger poesia popular,
principalmente in Carelia Finlandese e Russe. Multe
poemas era trovate in Inkeri (Ingermanlandia, le
territorio sud de Sankt Peterburg, ancora habitate de
finnos benque le population finnese in Ingermanlandia
era interim transportate a Siberia al ordines de sr.
Stalin) e Estonia. Le travalia de colliger le poemas in
Ingermanlandia era facite per D.E.D. Europaeus.

Assi, Finlandia jubila le 150me anniversario del
publication de KALEVALA, le epos national finnese, le plus
popular in le mundo proque illo era nascite in cordes de
population commun qui era sin civilisation scholastic.

           ------------ o0o ------------

LE KALEVALA ES FORSAN  LE INFANTE DEL CONFLAGRATION DE
TURKU/ÅBO. EX LE CINERE CIRCUM DE CATHEDRAL E FORTESSA
MEDIEVAL,  QUE  RESTAVA  TRA  LE  HOLOCAUSTO, COMO  LE
PHOENIX NASCEVA LE NOVE TURKU/ÅBO.

LE FLAMMAS  DEL INFERNO AL RIVO DE AURA EXPEDIVA ELIAS
LÖNNROT  AL MISSION GRANDE.  IN LE FORESTES VIRGINE DE
CARELIA,  IN LE TERRAS DE CANTOS DE KALEVA  -  KALEVAN
LAULUMAILLA  -  NOSTRE NATION  FINNESE  APPRENDEVA QUE
ETIAM NOS HABE UN HISTORIA, ETIAM NOS HABE UN CULTURA!

Allan Kiviaho
Suomi / Finlandia