13me Conferentia de Interlingua, Strasbourg, 1997


Car amicas e amicos de Interlingua,

Ante sex annos io participava como interlinguista recente pro le prime vice a un
Conferentia de Interlingua. Le septimana alora passate in le proximitate del urbe
svedese Helsingborg, esseva importante pro me. Nam illo me ha ligate fortemente a
Interlingua e a su organisation, le Union Mundial pro Interlingua.

In Helsingborg le sessiones planate, le discursos variate, le discussiones
interessante, ma super toto le conversationes libere in le pausas, in le vesperes,
durante repastos e durante le excursiones me ha demonstrate le facilitate e le
usabilitate practic de Interlingua.

In le curso del septimana svedese io ha constatate que io me trovava in un circulo
de homines e feminas intelligente e sympathic. Il regnava in Helsingborg un
atmosphera de amicitate que on non oblida facilemente. E anque in le conferentias
que le UMI ha organisate in Borne e in Praga in le annos 93 e 95 iste mesme
sentimento que on es inter amicos esseva presente.

Helsingborg esseva pro me importante anque pro un altere ration. On ha succedite
a implicar me in le machina organisatori del UMI, quando naivemente io ha
acceptate le function de secretario general. Iste function habeva un influentia
decisive super mi vita personal de cata die. Illo significava mantener le multiple
contactos con interlinguistas in plure paises, le tractamento de cosas organisatori e
alteres de grande o de minor importantia, regrettabilemente anque le regulation de
alicun conflictos. Ma io es felice constatante que iste ultime occupation ha restate
un occupation sporadic durante le sex annos passate.

Ora nos es de novo reunite in un incontro international. Nos vide nove amicos e nos
revide le ancian amicos. Ma non omne participantes del annos passate es presente
hic in Strasbourg. Io regretta super toto le absentia de duo veteranos de Interlingua,
homines con meritos immesurabile pro le promotion de nostre lingua: Brian Sexton
de Anglaterra e Jorgen Kofod-Jensen de Danmark.

Il me gaude vider hic nove amicos de Europa oriental, amicos con le quales io
habeva contactos scripte durante le ultime annos. Io es convincite que illes va
integrar se rapidemente in le circulo del conferentia, hic in Strasbourg.

Le devisa de nostre conferentia es: Interlingua: communication sin frontieras, un
devisa multo actual. Nos, interlinguistas, opina que per le introduction general de
Interlingua in le relationes international inter individuos, institutiones e statos del
civilisation occidental, le frontieras lingual inter le statos de iste civilisation va
disparer automaticamente.

Nos vide que in le Union Europee, que se extende sempre plus per le incorporation
de nove paises, le problema lingual augmenta. Nos vide un tendentia crescente
presso le grande statos de limitar e mesmo destruer le derectos del linguas
minoritari in le Union. Sed le inquietude super iste derectos menaciate se manifesta
inter le europarlamentarios de plure parve paises. Ante duo annos iste sentimento
de inquietude  ha resultate in le creation quasi spontanee de un “Intergruppo
Linguas Minoritari” in le Parlamento Europee. Le UMI ha contactos regular con
iste intergruppo.

Anque in le parlamentos national de diverse paises on audi voces inquiete. Per
exemplo, recentemente in le parlamento nederlandese on habeva longe debattos
super le position impericulate del parve linguas, inclusivemente del lingua
nederlandese, in le Union Europee. Io ha signalate le opposition aperte del
subministro nederlandese Patijn contra le tractamento discriminatori del parve
linguas in un numero de sessiones del consilio europee de ministros. Patijn lo dice
in terminos toto clar: “Negotiar in un lingua estranier equivale a un handicap
extra. Illo pone le negotiator in un position de inferioritate. Un situation que
nos non pote acceptar!”

Ma il es clar que nos non debe clauder le oculos ante le facto real que le crescente
multilingualismo pone le Union Europee ante enorme problemas que pare
insolubile. E il non se age hic solmente del question financiari - interpretes e
traductiones devora cata anno centenas de milliones de euros - anque super le
terreno organisatori e in le technica del reuniones le Union menacia esser blocate in
le fango lingual.

Le acceptation de un sol lingua de labor in le Union es, naturalmente, le melior
solution. Ma qual lingua? Nos opina que un lingua national como le anglese, le
francese o le germano offere al personas pro le quales le lingua seligite es le lingua
maternal avantages troppo grande e absolutemente inacceptabile. Solmente un
lingua neutral e vermente intereuropee, nostre Interlingua, pote reimpler le rolo de
lingua general de labor. Le uso de Interlingua in iste rolo potera garantir a tote le
linguas del statos-membros in le Union un position de equal valor.

Organisar iste conferentia international de Interlingua significava preparationes
intensive. Io es felice del facto que io ha potite coordinar le labores de un
competente commission preparative de cinque personas, Alix Potet, Thomas
Breinstrup, Peter Gopsill, Ingvar Stenström e io ipse. Durante multe menses nos
habeva contactos stricte e frequente pro regular omne aspectos del Conferentia. Hic
io vole regratiar le mentionate interlinguistas pro lor collaboration constructive. Io
include in mi regratiamento anque le altere personas del Union Interlinguiste de
France qui se ha effortiate pro le organisation del Conferentia.

Un parve capital reunite per un fundo svedese, le UIF e un decena de interlinguistas
individual ha possibilisate le participation de un numero de interlinguistas de
Europa oriental ubi le circumstantias economic non les permitterea le viage a
Strasbourg sin adjuta financiari. Iste solidaritate monstra, como un del stipendiatos
me ha assecurate, que le UMI es non solmente un club de interlinguistas, ma anque
de ver amicos.

Jam durante plure annos, le FEO, le Fundo pro Europa Oriental, invia
gratuitemente libros e revistas a personas interessate in Interlingua e habitante in
paises ubi on non pote pagar nos. In ultra le FEO publica librettos super e in
Interlingua, destinate a iste paises. Tote iste activitates es possibile per le adjuta
financiari de alicun fundos. Tamen, il es regrettabile que le moneta disponibile non
permitte satisfacer a omne requestas que nos recipe. Pro iste ration io face un
appello al membros del UMI in le paises prospere del mundo de supportar
financiarimente le cassa del FEO.

Con grande satisfaction io constata que per le publication regular del revista
“Panorama”, sub le redaction eminente de Thomas Breinstrup, le UMI resta in
contacto continue con su membros. E anque le publication de nove libros in e super
Interlingua continua. Io vole citar hic solmente duo obras de importantia. In prime
loco io mentiona le dictionario “Interlingua-Svedese” per Ingvar Stenström, un
edition admirabile e professional, del qual on ha vendite jam plure centenas de
exemplares. Un altere publication valorose que io vole poner in le centro de vostre
attention, es le traduction per Pian Boalt del libro “Mi Vita” de Anton Tchekhov.
Illo constitue un conto captivante in un interlingua bonissime. Pro le altere
publicationes del ultime annos vos debe consultar “Panorama” e super toto le
brochure extense “Bibliographia de Interlingua” que Frits Goudkuil, le gerente
infatigabile del “Servicio de Libros”, vos invia cata anno.

Io reveni al programma del Conferentia in le qual nos ha introducite un novitate:
cinque sessiones de labor. Nos spera que iste typo de sessiones va crear le
atmosphera adequate pro le uso oral de Interlingua per multe personas.

Un altere nove thema es le Internet, que va esser presentate in tres sessiones. Il es
clar que anque interlinguistas ha comprendite le grande valor de Internet pro le
promotion e diffusion de Interlingua in le mundo. Iste valor se trova super duo
terrenos: le information e le communication.

Relative al information nos ha vidite le apparition de diverse paginas domestic
dedicate a Interlingua. Io cita “Information Interlingua” de Suissa, le paginas de
Ensjo de Brasil, le paginas de Ilvi. Ma il existe ancora alteres. Omne iste paginas
domestic da information general super Interlingua, articulos explicative,
grammaticas e mesmo dictionarios. Il ha textos litterari, per exemplo un selection
extense ab le contos famose del scriptor danese Hans Christian Andersen in le
traduction excellente de Thomas Breinstrup.

Le grande importantia de communication rapide se ha monstrate durante le labores
preparative de iste conferentia. Plure problemas surgente ha trovate un solution
immediate per le via celere del posta electronic.

Un phenomeno particular del Internet es le sempre crescente numero de gruppos
que se compone de personas interessate in un certe subjecto o thema. Desde le anno
passate il existe le gruppo “Discussiones in Interlingua”, un initativa del americano
Frank Pfaff, presente hic in le Conferentia. Le intention del gruppo es offerer al
circa cinquanta participantes le occasion de discuter in Interlingua. Assi on pote
usar Interlingua practicamente in intercambiamentos de opiniones e ideas super
tote sorta de cosas.

Un facto curiose es que il ha inter le participantes del gruppo un numero de nove
Interlinguistas, del quales alicunes ha apprendite le lingua legente le textos del
alteres durante un certe periodo.

Io vos recommenda esser presente in le tres sessiones preparate per un gruppo de
cinque usatores enthusiastic e experte  de Internet.

Le Conferentia exige multe attention de vostre parte durante le diverse sessiones, le
discursos e le debattos. Alora il es certemente agradabile que tres excursiones
interrumpe un pauco vostre effortios. Le prime excursion es deman quando nos
visitara le Parlamento Europee, le secunde es martedi essente un viage in autobus a
transverso le belle Alsatia, le tertie va sequer jovedi con un visita al urbe
Strasbourg.

A omne interlinguistas participante in nostre Conferentia io desira un septimana
agradabile e instructive. Io spera que cata uno va revenir in su proprie pais con le
sincer intention de augmentar su fortias pro le promotion de Interlingua.

Le ultime parolas de mi discurso es destinate al ver motor de nostre Conferentia, al
interlinguista assidue e talentose qui ha exploitate tote su inventivitate pro vincer le
obstaculos multiple que se trova super le cammino verso un incontro international
como le nostre. Alix Potet, in le nomine del UMI e de omne participantes del
Conferentia: multe gratias pro tu effortios enorme!

                                                                 Piet Cleij
                                                                 Secretario General