{Aquesto es pro Ensjo e le Tribuna}
IL DEBE HABER NECUN CULPABILITATE COLLECTIVE IN BOSNIA - HERZEGOVINA
In un discurso le 1me de decembre al Committee de Affaires Estranier, Sr.
Carlos Westendorp, le Alte Representante pro Bosnia-Herzegovina, esseva
multo clar in particular super duo punctos: le necessitate de non attribuer
culpabilitate collective al population integre e le aspiration de Bosnia -
Herzegovina a junger le UE a un dato in le futuro.
Ille diceva que le idea de culpabilitate collective debe esser rejecte,
proque le responsabilitate pro lo que occurreva reside in individuos specific.
Mais in tanto que aqueste individuos non es judicate, le idea de
responsabilitate collective remanerea un obstaculo al pace. Le judicamento
del responsabiles esseva consequentemente non solmente un imperative moral -
basate super le idea que necun crimine pote remaner impunite - illo esseva
equalmente importante politicamente a render capace le progresso verso un
pace indurante. Tal judicamentos certemente provocara reactiones, mais aquello
non pote constituer un excusa pro le inaction.
Bosnia-Herzegovina, diceva Sr. Westendorp, esseva un pais que certemente
jungerea se al UE in le futuro. Le camino esserea longe, mais le via debe
esser lineate con indicatores del via e protecte. Le prime passo esserea
possibilemente a junger le Consilio de Europa, mais varie problemas,
politic e economic, debe esser resolvite in avantia.
Super le plano politic, le retorno del refugiatos esseva le problema le
plus urgente. Le problema esseva specialmente acute pro aquelles qui debeva
retornar a zonas ubi illes constitueva un minoritate ethnic. Al presente,
le objectivo de 50.000 retornatos non habeva essite attingite proque lor
securitate non esseva guarantite. Aquesto pote esser attingite solmente
si varie reformas esseva effectuate, tal como le independentia e le
professionalization del systema de justitia, le creation de fortias de
policia interethnic, e un diminuition graduate del largessa del fortias
armate. Hodie il habeva duo si non tres armeas in Bosnia-Herzegovina,
que absorbe alcun 40 pro cento del budgeto - alque que esseva absurdo in
un pais que essayava de reconstruer se. Le systema partitari equalmente
requireva un reformation. Al presente, multe partitos es basate super un
base essentialmente ethnic e lor leaders es ultranationalistas. Il esseva
indispensabile que aquesto debe evolver tal que divisiones ethnic es
reimplaciate per divisiones ideologic, como esseva le caso in tote le
paises democratic. Sr. Westendorp credeva que le Parlamento Europee
poterea jocar un rolo importante in adjutar le effectuation de aqueste
cambios.
Super le plano economic, Bosnia hodie esseva un recipiente major de adjuta,
que non pote durar eternalmente. Il esseva necesse pro illo a passar de
reciper le adjuta a reciper le prestos. Aquesto requirerea reformas tal
como le privatization (super un base transparente, nondiscriminatori),
mesuras a combattar le fraude de taxas (alcun 80 % del receptos escappa
le budgeto) e reforma del systemas financial e bancari.
Sr. Westendorp accentuava le progresso que jam ha essite attingite,
partemente gratias al presentia del communitate international. Nonobstante,
ille diceva, le proxime duo annos esserea decisive. Le periodo de
transition finirea aqueste anno e alora lo que on pote appellar le
periodo de "consolidation democratic" commenciarea, durante que le lucta
inter le formas extreme del nationalismo esserea un problema major.
In concluder le reunion, Tom SPENCER, le presidente del committee,
insisteva que Bosnia-Herzegovina eventualmente devenira un membro
del Union Europee. Aquesto possibilemente es solmente un objectivo
del termino longe, ille admitteva, mais illo esseva importante a
retener aquesto in nostre mentes si il haberea alcun sperantia de
cambiar nostre attitudine e le lore in le termino curte.
Traducite per Stanley Mulaik de News Report del Parlamento Europee,
02.12.98. (In interlingua).
(Pro informationes super interlingua, visita www.interlingua.com).
|
