Salutes Nik! e alteros!

Io ha removite longe partes de nostre previe messages pro
responder solmente a nove partes de tu  ultime message:

Nik:
>Le problema con IED es lo que illo jam ha multe variantes pro
>le mesme parolas grammatic (o deberea io dicer "necessitates
>grammatic"?) e nulle explanation pro le selection de
>variantes melior pro usage in situation particular. Le
>resultato es un usage chaotic e eclectic per usatores del
>lingua. Si un lingua natural ha multiple variantes de parolas
>o expressiones, le parlatores native es capace de seliger un
>variante appropriate pro situation o contexto. Ma interlingua
>non ha parlatores native e non ha le tradition litterari
>significante que pote adjutar con le selection o corriger le
>usage incorrecte. Nos ha solmente le parlatores que es native
>in lor linguas materne natural. Necuno de illes ha latino como
>un lingua materne e hodie latino non es un subjecto popular in
>scholas. Le IED usa particulas latin como un varianto
>principal pro necessitates grammatic e isto es mal proque le
>usatores moderne de interlingua ha difficultate in le
>selection de parolas o expressiones correcte. Un texto in
>interlingua con multe particulas latin es minus comprensibile
>pro lectores que non studiava interlingua previemente.

In octobre de 1961 io introduceva le prime edition de un 
periodico, Le FORO, in interlingua, con multe interlinguistas de
plure linguas auxiliar contribuente.  Mais le majoritate esseva
in interlingua.

In edition nro. 2 de novembre de 1961 io scribeva un essayo
"Le question del particulas in interlingua."

In aquelle essayo io scribeva:

"Le problema de seliger un collection de particulas pro usar
le vocabulario de interlingua existe in le facto que nulle suggestiones
es facite super le maniera de facer le selection.  Al autor remane
le decision. Isto ha resultate in tal mixturas curiose del
latino classic e le romance regional como exemplificate per
iste phrase: "*Celle libros *sur le tabula *ibi es *nimis difficile
a leger, *sed il es anque importante haber *alicun cognoscimento de 
lor contentos." A me isto ha parite como nihil altere que un 
incongruitate choccante, e illos illustra como il ha nulle ordine
o systema in le selection de particulas, pois que toto es hasardo.
In iste caso le lingua que pretende esser basate super regulas
totalmente scientific se monstra totalmente incapace solver
un problema multo basic que va influentiar le apparentia e forma
del lingua a su punctos le plus frequentemente applicate.
Esque il es possibile fcer un selection rational e objective?"

Io nota que io ha preoccupate me con iste problema durante un
multe longe tempore.  

E mesmo in 1961 io esseva scribente [sic] essentialmente le
mesme argumentos pro 'aquelle' e 'aqui' basate super lo que io
da hodie.  Io cercava altere linguas romance, como provencial
(que es multo similar in su particulas al occitano).  Io habeva
discoperite in un libreria de libros usate in Nove York le 
classic "Éléments de linguistique romane" per Bourciez e su 
filio, que esseva un detaliate etymological historia del linguas
romance.  E il esseva in aquello que io trovava como 'aquelle'
e 'aqui' poterea esser prototypos. 

Io suggereva que pro solver iste problema on usa le principios del
eligibilitate (le regula de tres) e le prototypos pro determinar le
formas.  Quando il non ha tres variantes in le linguas romance del
original quatro linguas fontal, io usarea technicas supplementari, 
(a) cerca altere linguas romance (io usava provencial) (b) examina
le moderne variantes e selectionar le un basate super elementos
jam international e le plus comprensibile e forma un 'prototypo'.

Io concludeva con un lista de particulas acceptabile secundo iste
technicas:  a, a causa de, al- alco, alcun, alcuno, alquante, alora,
altere, a minus que, ancora ante, aquelle, assi, aqui, avante,
benque, cata, circa, como con contra, cuje, -cunque, de, de maniera
que depois, donde, durante, e, ecce, ergo, foras de, forsan,
illac [la], le qual, lo que, mais, malgrado, mesme, mesmo, minus,
multe, ni ... ni, necun, no! non, non ancora, non es ver? 
nonobstante, nulle, nunquam, o, ora, in tote partes, in necun parte,
pauc,per, plure, plus,plus tosto, post, pois, pois que, potesser,
presso, pro, proque, qual, qualque, qualcuno, quando, quante,
que, qui, retro,salvo, satis, secundo, semper, si sia, sin, sub,
subtus [subto], super, supra, tal, tamben, tante, tanto, tosto,
tote, totevia, trans, ubi, ultra,(de+) usque [fin a, fin que],
verso, via, in vista de.

Iste lista es multo similar al final lista de 184+ que io ha
producite in 1998. Le ultime studio esseva plus rigorose con
scrupulose examination del variantes in le 5 linguas romance.

In mi libro "Interlingua Grammar and Method" io ha un appendice
super cata un de iste particulas e lor derivation del linguas
romance moderne.  Iste libro ha 377 paginas e es disponibile
de Amazon.com pro circa $18.

Assi, tu paragrapho in alto es multo similar a mi vista ora e in 1961.

>Parve deviationes in le usage de parolas grammatic es facile
>a comprender pro usatores con experientia. Alsi io crede que
>on pote usar le vocabulario de interlingua con particulas
>grammatic que es absolutemente differente del particulas de
>IED e le texto in interlingua remanera comprensibile. Le
>question practic es que nos pote facer pro facilitar
>interlingua pro lectores sin experientia in interlingua? Io
>crede que le solution practic es usar minus de varietate in
>particulas, usar particulas plus moderne (non latin) e usar
>particulas que pote ser trovate in le IED e altere
>dictionarios.

Ben, mi libro es basate super le particulas prototypic basate
super le linguas romance moderne, e es un effortio pro presentar
les con un introduction a interlingua e le methodo detaliate de 
su formulation. Assi novicios ha un fonte in que illes pote
apprender iste particulas in apprender interlingua.  Io ha tamben
revisionate le IED con le cambios necesse, e isto es disponibile
de me direcemente super un CD.  Il es multo simple facer iste cambios 
in nostre dictionarios hodie a causa de computatores.  Nos ha
necun necessitate de esser restringite al prime dictionarios
de 63 annos de retro.
>
>Le derivation de nove particulas grammatic pro interlingua
>del nove linguas supplementari (gratias a tu correction de mi
>error con le parola "auxiliari") es un carga
> intellectualmente interessante ma inutile pro le
>avantiamento de interlingua.

Isto es superficial. Interlingua esseva create con le idea que
illo esseva disveloppate con methodos scientific e objective,
proque IALA credeva que isto esseva necesse pro validar le
resultato in le oculos del leaders de governamentos e
societate pro obtenir lor acceptantia.  Iste observation que
tu face es anti-scientific e contra le philosophia fundamental
de su formulation. E illo es un impedimento al avantiamento
de interlingua como le validate commun hereditage lexic roman del
linguas del occidente.  Es isto realmente lo que tu vole presentar 
al mundo, un lingua que contradice su basic pretentiones al 
scientia in le interlinguistica?

Como un scientista, io pote cambiar mi mente quando il ha
evidentia que un altere solution es melior secundo le evidentia
de experientia. Io non comprende proque iste idea es tanto
alien a intellectuales como tu.  Con iste methodo nos pote
resolver le problemas del particulas un vice pro semper.
Per isto io refere a haber un methodo objective pro resolver
iste questiones.  Le formas possibilemente va cambiar con
nove evidentia, mais rarmente.

[deletiones]

>Il ha un adverbio in interlingua "qui" (= hic, ci) = [en]
>here.
>Tu "aqui" non es prototypic, illo es simplemente "a + qui" =
>[en] to here. Vide le exemples in le IED pro parolas "hic" e
>"ci": usque (a) hic = usque a ci.

De ubi proveni le -qu- in *ad+(h)i(c) = aqui???

Io al minus usa fontes authoritative linguistic e non usa
amateuresc speculationes como tu 'a + qui'.  'qui' veni del
italiano moderne.

Isto non es como on determina un prototypo.  Si il vos place,
comprar mi libro e apprender le maniera in que illos es
trovate.

L. (h)ic, F. ici, It. qui E. aqui  P. aqui Cat. aqui Occ. aqui 
Prov. aqui, Rom. aci, aici, Romansh qua < eccu+hac, 

Pro determinar le prototypo on debe saper le maniera in que 
transformationes phonemic regular habeva occurrite in le
evolution de un lingua commun a in varie linguas filial.
Cata lingua pote monstrar unic formas de transformation, e
on debe saper istos pro retroformar le prototypo.  

In latino vulgar 'hic' esseva pronunciate (h)i(c), con le litteras
in ( ) non sonate.  Assi, nos debe apprender de ubi veniva le
a- e le -qu-, o le -c-. 

Sovente il ha in le latino classic parolas que on pote combinar 
con 'hic' pro producer un possible ancestre.  Nos trova in latino un forma
'ecce', e in latino vulgar in le sud 'eccu(m). 

Linguistas es de accordo que  il ha in latino vulgar formas como  
*ecce+(h)i(c) (in nord de francia) e '*eccu+(h)i(c) in italia , le 
sud de Gallia e le iberian peninsula e in le region de romania.  
'ecce' e 'eccu' esseva usate a diriger le attention verso alque, 
como 'vide!', 'reguarda!'

Durante que '(h)i(c) deveniva plus e plus debile le 'ecce' o 
'eccu' esseva usate pro reinfortiar le sequente -i. De plus in 
Italia e Francia ec- esseva perdite  como un regular apherese 
(perdita del sono initial de un parola) in parolas comenciante 
con e-.  Assi (ec)cu+ 'i' => 'qui' in italian. Similarmente in 
francese il habeva perdita de e- de 'ecce'-> ce +i -> ci. In 
antique francese 'ci' esseva precedite per iluec, iluec + ci => 
ici.  iluec < lat. illoc = la.

Equalmente in latino vulgar esseva le uso de 'atque' como un 
director de attention que functionava a vices como 'eccu'. 
'atque' in latino esseva semper usate ante vocales in le sequente 
parola. Assi atque+(h)i(c) -> accu+i => aqui. Le -t- es assimilate 
al -qu- sequente. 

Un alternative theoria es que eccu+hic -> qui, alora isto ha devenite
debile e il esseva necesse de refortificar lo de novo con un variante de
atque, 'ac', que es semper usate ante consonantes al comenciamento de 
un parola sequente.  Assi 'ac' + 'qui' => *aqui.  E isto es le prototypo 
de que le variantes similar de 'aqui' ha descendite in le linguas sud 
romance.

Le romanian 'aci' es derivate de atque +(h)i(c) o ac + qui con qui <
(ec)cu+(h)i(c) => aqui.  In romanian parolas latin con -qu- = /kw/ 
ante -e- o -i- deveniva /tch/, scribite -ce- o -ci-. 

Assi le methodo de derivar le prototypo reverte le direction de inferentia,
e in cata caso de parolas que es variantes de un commun ancestre, tracia le
sentiero in le direction opposite del causation al causa commun.

Tu pote apprender de jocar le joco de determinar le prototypos.  Il ha in
le rete dictionarios etymologic in le varie linguas del academias o altere
authoritative fontes.

Fr.: http://atilf.atilf.fr/dendien/scripts/tlfiv4/showps.exe?p=combi.htm;java=no;
It.: http://www.etimo.it/?pag=hom
Esp.:http://www.rae.es/rae.html
Ptg.:http://www.priberam.pt/dlpo/default.aspx?
Cat.:http://diccionari.cat/
Occ.:http://www.panoccitan.org/diccionari.aspx

Avertimento: le prototypos sovente date in le dictionarios ordinari
es usualmente formas latin, que es plus remote que lo que nos vole.
Rememora que le prototypo debe esser le plus proxime a tote le
variantes eligibile, con le condition que un characteristica de un
sol variante non pote determinar le forma del prototypo.  Iste condition 
esseva requirite pro facer le solutiones minus 'archaic'. Assi nos
debe usar principios de analyse del transformation de phonemas in le 
catena causal inter le forma latin classic e le moderne forma.

Il ha plure libros super le comparative linguistica del linguas romance,
mais io es troppo fatigate facer lo ora.

Il ancora ha possibilitates con te si nos pote inseniar te a functionar
professionalmente.

Amicalmente e con sperantia,

Stan Mulaik


--
Pro leger le archivos e pro modificar o cancellar le subscription:
http://listserv.icors.org/archives/interlng.html