Car Amicas e Amicos,
mi sposa es un formidabile lector; illa ha le corage de leger un libro plus
vices a distantia de annos.
Io es un lector pigre e io non ha le "corage" de leger un libro duo vices.
Io es pigre perque quando io lege solitemente io ha necessitate de scriber
re illo que io lege. In altere parolas io ama plus scriber que leger,
perque io tenta sempre de facer mie qualcunque idea que me attrahe. E leger
es un fonte de ideas. Pro me leger un libro ab initio al fin,
frequentemente es un pena. Nihil me mantene le attention a longe.
Mi sposa finge de non haber interesse pro interlingua. Io pensa que, in
realitate, illa lege interlingua quando illa trova un texto que io ha
lassate in qualque parte. Io, per mi sposa, lassa sempre mi cosas ubicunque
in le casa e ille DEBE mitter lo in ordine. Il es assi que io non trova
plus mi cosas, ma isto es un altere thema.
Me face mi sposa dies retro: Sape tu que Roberto Vacca scribeva re
Interlingua in le 1981?
- Que? Re Interlingua? Mi interlingua?
- Io pensa que si, attende un momento. Vide hic.
Io lege (1): ". . . io studiava octo annos latino . . . Mi patre qui era un
mathematico e logico, me habeva inseniate un poco de Interlingua - un
linguage universal inventate per Giuseppe Peano que habeva essite professor
de mi patre de calculo e logica mathematic. Le Interlingua es simplemente
latino in le qual on ha abolite le declinationes e le conjugationes.
Quicunque sape le latino apprende le Interlingua al instante, si ille ben
comprende le concepto general e si ille ha cura de usar solo parolas latin
que on trova con lor derivatos in le principal linguas europee, como
anglese, francese e germano. Interlingua haberea essite un formidabile
adversario del esperanto, si illo habera ganiate un major popularitate in
le prime annos del seculo. Isto non ha essite e io pensa que Interlingua
ora non ha plus alcun possibilitate, perque le numero del personas que sape
le latino diminue. In plus io non crede que le linguas universal potera
esser multo utile. Si uno sape: anglese, francese, espaniol, germano e
chinese, ille non deberea haber problema . . . "
Il pare que Roberto Vacca, qui studiava a Cambridge e a Harvard, era
professor universitari de calculo electronic, era filio de professor
universitari de lingua e historia chinese, cognosceva un dozena de linguas.
Isto non era illo que io haberea volite trovar scribite per un scriptor
italian re interlingua, e le interlingua de Peano forsan non es exactemente
le interlingua de IALA, ma iste interlingua era jam cognoscite, anque si
veniva judicate como nos ha legite.
Io es multe vices in disaccordo con le autores que io lege. Le costume de
annotar illo que io lege con parolas mie, me ha procurate un senso critic.
Per exemplo, io quasi non pote leger un gazetta quotidian ubi, pro me, qui
scribe non sape scriber e scribe bagatellas.
Io face le percurso contrario a illo de Vacca re le linguas. Io trova que
interlingua me aperi le portas al linguas.
E isto es un facto exceptional pro me con mi latino, francese e anglese
apprendite sempre de mal voluntate quando era le momento de facer lo. Ma io
era juvene.
Ora io es vetule e, in relation al linguas, pro me, nihil cambia. Ma ora
isto es perque io es vetule!
In conclusion, le linguas non debe esser mi forte. Isto debe esser
evidente.

Mario

(1) Autor: Roberto Vacca; Titulo: Come imparare piu' cose e vivere meglio -
Como apprender plus cosas e viver melio; Editor: Arnoldo Mondadori Editore
S.p.A.; Anno: 1981; Pagina: 31.