d[990504] x[Critico] Crit-954
s[Interlingua - unilingua / Critica]

Gentilesseres Human!

Io ha recepte alicun critica pro le concepto de mi
pamphleto. Le sequente critica io obteneva de un amico
cuje nomine io non vole revelar.

------------ o0o ------------

Gratias, sr. Critico!

Tu ha presentate commentarios con ideas que son familiar
desde longe, plus o minus. E que son logic e recommendabile
per se.

Sed mi ideologia es altere. Io pensa que in nostre mundo
impietose plus acute methodos son necessari, al minus in
Finlandia. Un proprie dose de aggressivitate e, si, mesmo
demagogia es le tono del die, crede io.

Critico:
Forsan il es melior que on sublinea le valor pedagogic de
interlingua. Que illo es un medio de comprender le
vocabulario international.
-----------------------------------------------------------
Allan: Le idea es correcte que in practica iste idea ha
como adversarios tote le vaste armea de inseniatores e
humanistas. Io parla semper solmente de situation in
Finlandia, como io lo vide. Le ministerio de education e
le administration statal de scholas son occupate con
ex - inseniatores. Si alicuno propone que Interlingua
esserea bon in le scholas como un ponte al linguas
romanic, le responsa es un ardue NO! "Vamos inseniar
linguas romanic, italiano, espaniol, francese, mesmo
latino, sed nunquam alicun lingua artificial. Nunquam!".
Finlandia ha un instituto famose de latino, Villa Lante
in Roma e le instituto Ibero-American in Madrid. Nostre
romanistas non vole audir de alicun "obscure quasiromanic
lingua", que es preterea artificial.
    E nos ha un prejudicio fatal: Le grande pioniero de
esperanto in Finlandia era Vilho Setälä, un multo
cultivate gentilhomine. Ille era un persona influential e
charismatic. Esperanto era inseniate in su schola in Somero
durante multe annos. Post le curso de un anno de esperanto
iste lingua era usate in inseniamento de geographia. Post
le morte de sr. Setälä mesmo esperanto moriva in le schola e
sed jam durante su vita le inspectores del administration
statal de scholas constatava que le "esperanto non es un
bon idea in inseniamento de geographia".
    Assi, il reposa in le archivos del administration de
scholas un communicato official que "un lingua artificial
non es suitabile pro inseniamento geographia e altere
disciplinas in le scholas. Basta!".

Critico: Le idea que interlingua pote devenir le lingua del
union Europee es un conclusion que - a mi aviso - le lector
debe facer ille ipse.
-----------------------------------------------------------
Allan: No! Io, un agitator ardente, debe facer iste
conclusion, per agitation e propaganda inter le politicos,
academicos etc. que guida iste pais. Le "lectores" non son
capabile a isto ...

Critico: Interlingua es tanto bon pro le inimico del Union
Europee como le Federalista, pro le latinista como pro le
supportator del Union Economic e le introduction del Euro.
Corto dicte. Interlingua servi tanto ben le reactionario
inculte como le luminose amico del cambios.
-----------------------------------------------------------
Allan: Si, sed le idea central es que Europa besonia un
lingua commun, unilingua, INTERLINGUA, pro cooperation
scientific, economic, cultural, cambiamento libere del
labor de un pais al altere, inter OMNE citatano de
Europa. Sia iste unilingua non esser anglese sed un
lingua belle e nobile, Interlingua!

Critico: Le critica contra le anglese es mal.
-----------------------------------------------------------
Allan: Mal o bon... Sed le plus grave inimico pro le
identitate greco-roman de Europa es anglese. Iste inimico
es tal formidabile que nos interlinguanistas europee debe
incessamente attaccar anglese. Nos debe denudar le grave
defectos de anglese - le grande parte de juvenes non
es conscie de los - si alicuno, le grande agitator Allan
Kiviaho, illos a les non explica.
    Atque etiam quando Interlingua ha vincite in Europa
(Hasta la victoria de Interlingua siempre!) nos debe
posseder ben anglese, proque le resto del mundo lo
lo parla ...
    Sed, si anglese deveni le unilingua de Europa, io
escappara al latino classic e turc (como sr. Gunnar
Jarring, le famose ex-diplomat svedese al Nationes
Unite). E al parve gruppo le partisanos de interlingua,
que lucta contra anglese como Don Quijote contra le
molinos a vento.

Critico: Le facto es que le anglese jam es instruate in
omne le scholas
    [Allan: Nos debe luctar contra isto "facto"!
    Nulle "factos" son invincibile. Mesmo le
    Union Sovietic collabeva! O, actualmente on
    debe continuar a instruar anglese proque,
    como io jam scribeva, le resto del mundo
    parlara anglese.]
del union e illo es le lingua natural inter
juvene membros del union.
    [Allan: Si, sed quare? Proque illes nondum
    sape de interlingua!]

Critico: Per consequente io non pensa que le humanos
comprende le critica contra le pronunciation de anglese.
-----------------------------------------------------------
Allan: Forsan in Svedia. Sed in Finlandia cata uno sape que
il es impossibile (pro plus finnos) pronunciar anglese ben.
Tote le population finlandese reguarda de television con
aures rubie de vergonia quando un ministro o mesmo le
presidente del republica parla in le plenum de Nationes
Unite o Union Europee terribilemente mutilante le lingua
honorabile del anglese. Il es multissimo difficile pro le
finnos, cuje proprie lingua ha le pronunciation de pur
latin, de pronunciar anglese perfecto.
    Nostre filia (su lingua matre es svedese) parla anglese
multo ben, sed illa ha studiate anglese in le schola e
universitate durante plus que 20 annos (!) e essite in un
schola american de elite in Suissa. Su quasimarita parla
anglese american ancora melio, ille ha
inseniate - finnese - in un Universitate american, in
Bloomington.
    Nostre filio (su lingua matre es anque svedese) etiam
parla anglese multo ben, anglese "universal atlantic" e
american. In le schola american in Suissa ille parlava
anglese con un perfecte accento de Kansas City, su plus bon
amico in le schola era un Mark Schotland, Mark habeva
venite ex Kansas City, su patre era un neurochirurgo qui
travaliava in Luzern, Suissa. Le quasimarita de nostre
filio es un puella multissimo meraviliose. Illa veni ex
familia pur finnese. Sed in su urbe de nascentia,
Turku/Åbo, le previe capital de Finlandia, le cultura
svesede ha un impacto enorme, gratias al universitate
svedese, Åbo Akademi e le magnific historia de cultura
svedese - e latin! - in iste urbe. Riikka, le quasimarita,
comenciava systematicamente studiar svedese quando illa
habeva 15 annos. Illa i.a. laborava durante le estates al
Ahvenanmaa/Åland (*), nostre "colonia" 100 p.c. svedophone.
Illa se habeva decidite que su marito o quasimarito debe
esser un svedophono ex Åbo Akademi. Quando illa habeva
solmente 17 annos illa recolligeva - nostre filio ...
Post illa deveniva un studente illa in curte tempore
terminava tres scholas svedese. Etiam illa parla anglese
multo bon post habite travaliate duo vices in London.
Travaliar in un aeroporto de Heathrow es multo demandabile.
Illa ha travaliate nunc pro alicun septimanas al aeroporto
de Helsinki/Vantaa, Finlandia. Ante duo dies illa era
recrutate per le SAS (Scandinavian Airlines Systems) e
illa tosto i a Copenhagen pro apprender le "cultura" del
SAS. Le grande soror de illa parla multo bon germano.
    Hm, iste juvenes son talentose e arrogante. Actualmente
illes non respecta interlingua del toto. Mi filio semper
irride que io so un volapükista ... Mi filia e su quasi-
marita son plus vetule e un pauc plus respectuose. Sed
illes son anque inseniatores de francese e illes ha
studiate le philologia romanic in le universitate, i.e.
illes pote parlar, plus o minus, anque italiano e espaniol.
Illes deveniva stupefacte quando illes trovava que illes
comprendeva cata parola in un texto in interlingua. Sed
illes fortemente rideva quando illes videva le parola
"pelle rubie" (red Indian), proque "pelle" es le "clown"
in finnese.

Tankeros
--------
E que son Allan e Brita-Lisa Kiviaho? Well, nos son
"tankeros". Nostre nation son extremistas e perfectionistas
que non pote tolerar que nos e.g. non pote pronunciar
anglese perfecto.

"Tankero" (le verbo = tankeroida, minä tankeroin = io
tankera etc) es un neologismo de population commun e
significa un persona que pronuncia linguas estranie mal
e ridiculemente - i.e. quasi omne finnos son tankeros.

Le plus famose tankero de Finlandia era Ahti Karjalainen,
le ministro de estranieri. Il circulava un grande numero de
burlas de ille, e.g.:
Sr. Nemo: "A qual pais faceva Vos vostre ultime visita,
          Senior ministro?"
Ahti Karjalainen: "Al India, proque io videva in le
  hotel le texto: 'Die Toilette befindet sich an anderer
  Seite des Ganges'".

Un le plus vergoniose momentos de mi vita: Nos faceva
alicun visitas a DDR (Le Republic Democratic de Germania).
Post un visita nostre amicos ex Germania Oriental scribeva:
"Vostre ministro del estranieri, Ahti Karjalainen, visitava
le DDR. Su pronunciation apportava vivente a nostre mentes
te, car Allan!". Donnerwetter, faf... -öh-, assi, io so
le tankero de tankeros.

Nunc tu forsan comprende, proque interlingua esserea tal
preferabile pro Finlandia. Proque le pronunciation de
finnese es tal de latino classic, nos pote pronunciar
anque interlingua multo ben.

Tankeromente

Allan
Un tankero incorrigibile