Multo multo interessante.  Gratias a tote le duo, Martin e Stanley, pro iste 
exploration.
Paul


On Wednesday 10 Jul 2013 01:40:06 Mulaik, Stanley A wrote:
> Io dar ben venitas a Martin pro essayar comprender iste processo per
> le qual IALA ha selectionate e standardizate le parolas in le IED.
> Mais il es importante a correlar iste discussion con citationes del
> regulas in tal locos como le introduction al IED, le General Report
> of IALA de 1945. Assi isto va esser le direction de mi remarcas:
> 
> Un major miscomprehension es a pensar que IALA ha laborate solmente
> con individual parolas in le varie linguas fontal (Anglese, Francese,
> Italiano, Espaniol/portugese).  Isto es false, e pot'esser le problema
> es que in nostre discussiones nos frequentemente arrivar al 'correcte'
> solution per examinar le variantes de parolas individual.  Isto non
> es semper ver.
> 
> Per exemplo, considera le parolas 'puera' e 'puero' in le IED.
> Le concepto es, in anglese 'girl' e 'boy', juvene femina e juvene
> mascule.
> 
> Espaniol ha multe parolas pro iste concepto: p.e., chica, chamaca,
> muchacha, niña.  Mais necun de iste parolas es similar a 'puera'.
> 
> Pro le juvene or infantil mascule persona, espaniol ha
> chico, chamaco, chiquito, muchacho, niño, pequeño... Mais il ha
> necun 'puero' o similar forma.
> 
> Le mesme existe si nos cerca le francese o le italiano.  Il ha necun
> international forma commun al variantes in iste linguas pro un
> feminin o mascule infante o juvene.  Assi
> de ubi veniva le 'puera' e 'puero'?
> 
> Ben, il ha certe parolas derivate del latino:
> 
> A. puerile, puerilism, puerility, puerperal, puerperium,
> F. puerile, puérilisme, puérilité, puerpéral, puericulture
>    puericulteur,trice
> I. puerile, puerilismo, puerilità, puerizia, puèrpera,
>    pueriperàle,puericultore,trice, puericultùra
> E. pueril, puerilidad, puerperal, puérpera, puerilmente,
>    puericultor,-ra, puericultura, puericia
> 
> Interlingua ha le serie derivational:
> 
> puera, pueril, puerilitate, pueritia, puero, puerpera,
> puerperal, puerperio, *puericultor,-trice, *puericultura
> *puerilismo?
> *non in le IED mais in tres variantes in le linguas fontal.
> 
> Nos pote constatar que iste parolas ha tres variantes con
> prototypos commun in le linguas fontal. Le eligibilitate es
> establite.  Mais qual concerne le forma.
> 
>  A pagina Xlv-xlvi del Introduction al IED, il se scribe:
> "Pro le vocabulario international le caritate de su patronos
> derivational es de tante essentialissime importantia que il
> esseva decidite a facer emphase de illo in iste Dictionario
> per un quasi absolute adherentia al principio que necun
> parola es listate [in le Dictionario] sin simultaneemente
> admitter tote su compositos clar, derivativos, e formationes
> precedente lo in un serie derivational."
> 
> Malgrado le facto que il non ha 'puero', e 'puera' in le
> linguas moderne, e le facto que il ha necun forma international
> pro le concepto, iste parolas es necessemente includite
> proque illos precede le jam international parolas in le
> derivational serie basate super 'puer-'.
> 
> Proque 'pueril' e non 'puerile'.  In latino il habeva
> duo suffixos in -ile.  Le un es addite a themas de
> substantivos pro formar adjectivos, le altere esseva
> addite a themas de verbos e participio passate pro
> formar adjectives.  -il es usate in interlingua con
> substantivos con le senso de 'pertinente a, o habente
> le qualitate de'.  -ile es semper usate con themas de
> verbos o participios passate, con le senso de 'capace
> de' e le senso de -abile, -ibile.  Le introduction al
> IED justifica iste differentia secundo le accento.
> 
> Interlingua ha standardizate su affixos, formas usate
> ante e post un radice pro modificar le senso del
> radice. Istos es prototypos standardizate super tote
> serie derivational in que illos occurre.
> 
> Mais le conclusion de isto es que il es importante a
> considerar le regularization de radices e themas in
> serie derivational con standardizate e regular
> affixos.  On non debe regardar solmente le parola
> individual, mais considerar lo in un serie de
> parolas con le mesme thema mais differente affixos.
> 
> Martin scribeva:
> >Car collisteros,
> >
> >Le participantes in gruppos de interlingua, specialmente
> >novicios, retorna frequentemente a discuter e questionar le
> >formas de parolas in interlingua. Tal discussiones me ha date le
> >impression que le principios fundamental del derviation del
> >vocabulario de interlingua non es multo ben comprendite.
> >
> >Pro isto, io vole discuter hic un del iste principios: le
> >regularisation del formas prototypic del parolas de interlingua.
> >(Prepara vos: isto ha devenite tote un discurso!)
> >
> >Nos totes sape que cata vocabulo de interlingua se basa in un
> >singule parola original (frequentemente, ma non exclusivemente,
> >del latino o del greco), e que le vocabulos assume formas
> >prototypic.
> >
> >Le procedura general que IALA ha stipulate pro determinar iste
> >prototypos es:
> >
> >(A) colliger le formas que le parola original ha assumite in le
> >linguas de base (anglese, francese, espaniol, portugese,
> >italiano, germano, russo);
> >
> >(B) reconstruer le disveloppamento etymologic del parola trans
> >le historia, a partir del forma original;
> >
> >(C) preservar in le prototypo solmente le characteristicas del
> >original que supervive in duo (2) o plus linguas de base.
> >
> > Iste procedura pro determinar le prototypos del parolas, le
> >
> >qual se explica in terminos plus complexe in le introduction al
> >IED, ha essite appellate posteriormente le "regula de duo".
> 
> Stan:
> Io pensa que isto non es un accurate description del methodos
> date in le Introduction al IED. Il non ha un regula de duo.
> 
> Con le presumption que on ha le minime stipulate lista de
> variantes pro parolas in un serie derivational [tres o plus],
> nos debe considerar le regula del prototypo:
> 
> "2. Le forma in que un propriemente admittite parola entra
> le vocabulrio international es le prototypo [--o le] forma
> ancestral theoretic o documentate, le plus proxime commun a tote
> su  variantes e tamben al themas de su derivativos in le linguas
> contribuente; illo es determinate in un tal maniera que su
> variantes in le linguas fontal e le themas de lor variantes
> devia de illo solmente in accordo con le comportamento
> characteristic del linguas que illos representa--con le
> condition que le forma resultante non debe esser conditionate
> per un tracto restricte a un sol variante contribuente."
> IED,Introduction, xxxix.
> 
> Martin, tu debe correlar tu discussion con citationes in le
> IED o altere fontes de IALA que describe su regulas.  Io pensa
> que si tu lo face, tu va trovar le regula de tres in le
> eligibilitate, e un plus complexe regula pro le standardization
> del prototypo, que sovente es super tres o plus variantes, mais
> con le condition que necun variante debe conditionar le prototypo
> secundo un characteristica unic a illo.  Mais illo equalmente
> dice a p. xxx del introduction al IED "Un tracto o characteristica
> monolingual debe esser ignorate si un tal procedura non reduce
> le rango international subto le minimo stipulate [que il debe
> haber tres variantes que determina le prototypo]".
> 
> Iste qualification face possibile le existentia de multe prototypos
> latin, proque quando il ha solmente tres variantes similar con
> le mesme senso, on non debe eliminar le unic forma plus proxime
> al latino in su characteristicas.  Mais quando il ha quatro
> variantes, on pote ignorar le characteristica de un, si le
> resto ha un prototypo plus proxime al remanente, e iste
> prototypo es selectionate a in le vocabulario.' Mais si le
> remanente variantes es ancora tanto dissimilar, alora on debe
> usar le prototypo commun a totos.
> 
> De plus nos semper debe examinar le dictionarios pro discoperir
> si il ha derivativos precedente o sequente le parola in question
> in un serie derivational. E nos debe standardizar super le
> formas e themas secundo prototypos commun a toto.  Tu suggere
> isto, e io non dice isto pro criticar tu conto. Nonobstante io
> vole facer emphase de iste puncto.
> 
> >Alora, como exercitio intellectual, io va tentar reconstruer,
> >secundo iste procedura, le prototypo del parola que in latino
> >classic es "integrus". In le linguas de base existe le sequente
> >parolas que se disveloppava a partir de "integrus":
> >
> >[en] entire (= whole)
> >[fr] entier
> >[es] entero
> >[pt] entero
> >[it] intero
> >
> >In germano e russo, un herede directe de "integrus" non existe,
> >ergo nos pote omitter iste duo linguas.
> >
> >Ben! Como se diveloppava iste formas a partir de "integrus", e
> >quales es le characteristicas de iste disveloppamento que se
> >preserva in duo o plus de liste linguas? Io tracia:
> >
> >(1) Le modification del "i" initial a un "e" es commun a en, fr,
> >es, pt. Resultato intermediari: ENTEGRUS
> >
> >(2) Le perdita del "g" es commun a tote le quatro. Resultato
> >intermediari: ENTERUS
> >
> >(3) Le modification del final "us" a "o" es commun a es, pt e
> >it. Resultato intermediari: ENTERO
> >
> >(3a) Sed, attention, il ha un exception pro suffixos de
> >adjectivos! Le "o" final significa le genere masculin, e post
> >que interlingua non ha genere grammatic, nos lo "neutralisa" a
> >un "e" final, secundo le modello del adjectivos que in le
> >linguas de base es invariabile, como "grande".
> >
> >Prototypo final: ENTERE.
> >
> >Alora, es "entere" interlingua? Absolutemente non! Le parola de
> >interlingua es: INTEGRE.
> >
> >Proque?
> >
> >Le explication se trova in un importante principio: le
> >REGULARISATION! Le parolas de interlingua non es purmente
> >prototypic: illos es prototypos regularisate.
> >
> >Regularisate, como?
> >
> >Como on repete frequentemente in le propaganda pro interlingua:
> >"Non es necessari inventar un lingua international; illo ja
> >existe latentemente in tote le linguas de Europa!"
> >
> >Iste existentia latente del lingua international se trova
> >principalmente in PAROLAS DERIVATE de parolas simple. Le parolas
> >hereditate del latino non se trova generalmente in formas simple,
> >ma in derivatos de istes.
> >
> >Alora, que nos cerca, non solmente in le linguas de base ma in
> >tote le linguas europee, un del formas derivate de "integrus":
> >le parola que significa "qualitate de esser integre" (latino:
> >"integritas").
> >
> >Un hora de recercas in internet (usante
> >http://translate.google.com e
> >http://websters-online-dictionary.com/ ) me ha date le sequente
> >resultatos:
> >
> >ROMANIC [fr] entier; integrité [es] entero; integridad [pt]
> >entero; integridade [it] intero; integrità [ca] enter;
> >integritat [ro] întregi; integritate
> >
> >GERMANIC [en] entire; integrity [de] gesamt; Integrität [nl]
> >geheel; integriteit [da,no,sv] hel; integritet
> >
> >SLAVIC [bg] ?; integritet (in scriptura cyrillic) [cz] ?;
> >integrita [hr] cijeli; integriteta [pl] caly; integralnosci
> >[...] ?
> >
> >Ben, iste parve recerca es multo incomplete e probabilemente ha
> >errores, ma suffice pro demonstrar que "INTEGR-", le radice del
> >latino "integrus", ha supervivite totalmente intacte in linguas
> >de Europa integre!
> >
> >Tote iste linguas, includente le linguas romanic, ha imprestate
> >le derivato "integritas" directemente del latino classic,
> >modificante nihil que le suffixo.
> 
> Stan:
> Le serie prototypic es:
> integrar, integrate, integration, integrative, integrator,
> integratori, integral, integrabile, integrabilitate, integre,
> integritate; disintegrar, disintegration; reintegrate,
> reintegration, reintegrative; interintegrative,  etc.
> 
> Pro multe vocabulos, le "regula de duo" [usa le regula de tres]
> 
> > suffice ben pro derivar
> > un prototypo de interlingua, ma non in casos como iste.
> >
> >Considerante le grande diffusion de iste derivatos con le mesme
> >radice uniforme, interlingua abandona le prototypo angloromanic
> >ENTER- e opta pro usar le radice classic e international,
> >INTEGR-.
> >
> >Le principio de preferer tal parolas "latente" si illos es plus
> >uniforme e plus diffundite que le prototypos del linguas de
> >base, resulta automaticamente in un regularisation del
> >vocabulario de interlingua.
> >
> >Nota ben que nulle lingua national europee deriva regularmente
> >su forma specific de "integritate" de su parola-radice. Solmente
> >in interlingua, integre => integritate es completemente regular!
> >
> >Es iste regularitate que permitte le derivation facile de nove
> >parolas, como le eminente Ingvar Stenström explica con grande
> >claritate in su articulo "Formation de parolas in Interlingua":
> >http://www.interlingua.nu/paginas/parolas.htm
> >
> >Toto isto demonstra que interlingua non es simplemente un lingua
> >interromanic, ma es realmente le "latino moderne international e
> >simplificate".
> >
> >Pro concluder, un parve exercitio:
> >
> >Il ha multe altere parolas in Interlingua que abandona le
> >"regula de duo" proque existe radices plus international in
> >derivatos. Un exemplo commun es "tempore" (in loco de "tempo") a
> >causa de "temporal", "temporari" e "temporanee". Un altere
> >exemplo es "altere" (in loco de "otre" o forsan "autre"), a
> >causa de "alterar", "alternative", etc. Esque vos sape trovar
> >plus?
> 
> Tu conclusion super INTEGRE es correcte.
> 
> Interlingua es ni le latino moderne, ni non le latino moderne.
> Illo es ni un lingua romance o non un lingua romance.
> Illo es lo que illo es secudo le regulas de eligibilitate
> e standardization secundo le prototypo.
> 
> Illo es le lingua que monstra le commun influentia del linguas
> de Romania (antique e moderne) super le linguas de Europa.
> 
> Bon discussion.
> 
> Stan Mulaik
> 
> 
> --
> Pro leger le archivos e pro modificar o cancellar le subscription:
> http://listserv.icors.org/archives/interlng.html


--
Pro leger le archivos e pro modificar o cancellar le subscription:
http://listserv.icors.org/archives/interlng.html