Car amicos,

In le "Supplemento Scientific" del jornal que io lege cata die
(le "NRC-Handelsblad") io ha legite un articulo que postea io
ha traducite in interlingua e publicate in un numero de "Voce
de Interlingua". Io pensa que le theoria de Rigby adde un capitulo
interessante al serie de theorias super le extinction del sauros.

Salutes amical de Piet
----------------------------------------------------------------------------------

LE  EXTINCTION  DEL  GRANDE  SAUROS

Secundo le theoria currente le extinction del sauros al fin del periodo
cretacee esseva causate per le impacto de un meteorite gigantesc.
Ma, il habeva forsan un toto altere causa: manco de oxygeno! Iste es
le opinion del doctor Rigby del Universitate de Notre Dame (Indiana),
qui ha exponite iste theoria in un discurso in Oxford in occasion del
"Septimana Britannic del Scientia" (18-22 de martio 1996).

Su theoria resulta de investigationes facite in Montana, ubi on ha
colligite succino*. Tote le parve bullas de aere in le succino trovate
monstra que ante 70 milliones de annos il habeva un multo plus
grande concentration de oxygeno in le atmosphera que circa
5 milliones de annos plus tarde al fin del cretaceo. Il se age hic
de un diminution a pena concipibile: ab plus de 30 % a circa 20 %.
Le investigator veni al conclusion que le concentration de oxygeno
mesmo intra un periodo de 500 000 annos ha diminuite de 8 %.
Le nove (plus basse) concentration de oxygeno esseva, secundo
Rigby, insufficiente pro le grande dinosauros, que besoniarea al
minus 32 % pro poter ben functionar.

Le extraordinarimente rapide diminution del oxygeno in le
atmosphera esserea le consequentia de un cambio subite del climate.
On sape que durante le cretaceo il habeva un climate multo calide,
que se exprimeva inter alteres in un nivello alte del mar. Quando
le temperatura bassava al fin del cretaceo, le nivello del mar bassava
de circa 40 metros. In le aquas non troppo profunde del costas viveva
innumerabile animales in un vegetation exuberante. Post le morte
un parte considerabile del material organic esseva interrate in le
sedimentos ante le costa. Ma, dice le doctor Rigby, quando al fin del
cretaceo le nivello del mar bassava, multe fango con material organic
se discoperiva. Le putrefaction de illo  ha retirate al atmosphera
quantitates enorme de oxygeno, lo que resultava in un diminution
del concentration de oxygeno de 10 %.

Rigby non nega que al fin del cretaceo un meteorite ha toccate nostre
planeta con tote sorta de consequentias pro le flora e le fauna. Ille
opina, tamen, que il ha un relation plus stricte con le diminution del
oxygeno in le aere que con iste impacto de meteorite.

*succino = resina fossilisate de pinos