LE PROBLEMA LINGUISTIC DEL UNION EUROPEE
Manco de information e refuso del progresso

Traducite in interlingua pro illustrar un alternativo al
esperanto. Le original ha occurrite in francese a
www.fenetreeurope.com, dossiers, forum.  Il es infortunate
que il non ha un exemplo in esperanto con que a comparar lo.

Le sonios del juventute non mori facilemente..... Stan


per Georges KERSAUDY*

* Georges Kersaudy ha essite menate, in le curso de su longe
carriera de  functionario international, a parlar, scriber, e
interpretar in non minus que 51 linguas, de que l'esperanto ha
essite un del prime linguas apprendite in su juventute.  Ille
parla de illo con ration e justessa, proque ille ha potite
constatar le interesse in illo durante innumerabile excursiones
in numerose paises.  Ille es le autor de un obra in le  qual
ille describe 39 linguas de Europa, de que le esperanto es
un:  _Langues sans frontières_ publicate al editiones
Autrement, collection "Frontières" (Paris, 2001).

Le Union Europee, con su 15 membros actual e su 11 linguas
official, essaya desperatemente depois alcun annos de preserver
le diversitate linguistic e de promover le multilinguismo in le
equal respecto del linguas del Union. In 2004, illo haberea 25
statos membros e 21 linguas official.

Pro ille qui cognosce ben le question  e tene conto del
recommendationes in le materia formulate al question de studios
profunde menate per le specialistas, le solution de bon senso
consiste a recurrer al esperanto pro salvaguardar le position
de tote le linguas national, sin que on adjuta le successo
definitive de le tendentia actual, que es a dicer, del
suprematia de un nove varietate de lingua anglese,  le
"conglish" o anglese continental, le pidgin del europeos
continental, o creolo del sub-anglophonos del continento
europee.

Cata vice que le question es evocate in le instantias del Union
Europee, on constata que le deciditores suffere  de un total
manco de information super le lingua international.

Le 11 de junio 2003,  le delegation francese al parliamento
europee ha longemente examinate un reporto de  information
detaliate super iste question crucial pro le superviventia del
linguas national de Europa.  Isto es con le plus grande serio
que illo ha succedite in fin de contar a iste declaration
preemptori: "Totevia le autoritates francese considera que le
esperanto non es un portator de un cultura e non pote mesmo
constituer  un option al baccalaureat."  E illo ha addite : "Le
combatto contra le anglese sembla perdite in avantia."

Il non es trovate un persona in le assistantia pro explicar que
in realitate le esperanto es un portator de tote le culturas del
mundo, toto como le latino esseva ancora, il face quarto
seculos, portator de tote le cultura del Europa.  In realitate
le europeos, qui pote leger alcun textos in esperanto ha un
accesso privilegiate al litteraturas e al culturas de tote le
populos del mundo, contrarimente a aquelles qui non dispone de
plus que un o plure linguas national. Illes dispone in ultra de
un utensile incomparabile pro le studio efficace de linguas
national dicite 'extranee'.  Como facer comprender iste
evidentias al instantias responsabile del Union Europee?

Isto es le nodo del question.

Toto recentemente, le Vice-Presidente del Parliamento europee,
post haber publicamente recognoscite in le esperanto un
"magnific medio de communication", ha regulate definitivemente
le question per le declaration sequente: "Mais io non vide como
un medio de communication multo simple pote render conto del
subtilitates del pensata."  E ecco! Le causa es intendite! Illo
non vide plus! Un vice plus le ignorantia ha superbemente
triumphate. Le Vice-Presidente non sape que iste medio de
communication multo simple permitte de exprimer infinitemente
plus de nuantias e de subtilitates que il non importe qual
linguas national.  E si on le lo dicerea, ille non  crederea lo.

Quando on discute habitualmente le questiones technic, on
demanda le aviso de specialistas ante que de facer un idea
super le question.  Quando il se tracta del linguistica, on
estima que isto non es necessari, on crede que on sape toto
super le subjecto.

In loco de disponer alcun informationes seriose super le
question, nostre representantes al Union Europee es finalmente
menate a proponer le  mantenimento del situation actual,
sapente ben que illo nos conduce irremediabilemente al
domination de "conglish" e al decadentia inevitabile de tote
nostre linguas national, mesmo le anglese correcte, jam un
victima del usage que es facite currentemente in Europa
continental e in le quatro altere continentos.  Si on crede le
instantias official, nos debe resignar nos a iste situation
miserabile e a iste evolution catastrophic verso le crepusculo
e annihilation del linguas e le culturas del Europa.

Solmente un supersalto del citatanos europee pote permitter
evitar le pyra.  Pro isto il es necesse de clarificar al grande
publico, qui non ha jammais dispone de un information seriose
super le situation linguistic del Europa e super le
possibilitates que offere le recurso al lingua international.

Il es absolutemente indispensabile que, in cata stato-membro
del Union Europee, le poteres public comprende le necessitate e
le utilitate del introduction del esperanto in le programmas del
establimentos de inseniamento a tote nivellos.  Il importa ante
toto de facer les comprender que le esperanto non es solmente
un medio de communication extrememente perfectionate, mais
ancora un utensile remarcabile efficace pro le studio del
linguas europee dicite  "extranee".  Isto es equalmente le sol
planca de salvation pro tote le linguas e tote le culturas del
Europa.

Il es necesse de vincer in iste dominio--como isto esseva le
caso in multe alteres in le curso del historia--le prejudicios
de un altere etate e le ideas inradicate in le spiritos
retrograde.  Tote le innovationes del XXme seculo ha essite
combattate al origin per le 'bon spiritos' formate al curso
del  seculo precedente:  Il ha plus que un cento annos desde on
poteva intender e leger in tote le Europa alcun declarationes de
iste genere:

"Le motor non potera concurrer le traction hippomobile."

"In le vita quotidian, le utilization del lumine electric non
essera tanto practic e tanto simple como aquello del lampa a
petroleo."

"Le 'plus peso que le aer' non volara jammais; isto es contrari
al leges del gravitate."

"Le telegrapho sin filo non es altere que un sonio del
imagination de cercatores qui ha perdite le senso del
realitate."

Que pote on facer in le anno 2004 pro informar le instantias
official e le grande publico super le realitate e  le
possibilitates del XXIme seculo?  On intervide al horizonte un
scintilla del spero:

Le 12 de junio 2003, al curso del travalio del Convention pro
le redaction del Constitution europee, alcun representantes del
Parliamento europee, alcun parliamentos national, alcun
governamentos e del Commission ha presentate inter altere
emendamentos un emendamento que ha essite retenite per le
Presidio.  Iste emendamento previde le introduction de un
'derecto de initiativo popular'.  Le citatanos ha le derecto,
si illes collectiona 1 million de signaturas in le provenientia
de differente paises, de  demandar a le Commission de rediger un
proposition de lege europee.




Stan Mulaik