In mi prime message del 26 de octobre, io indicava que io es adherente del ortografia simplificate e que io voleva retornar plus tarde a iste tema. Al fin de mi secunde message, le 29 de octobre sub le rubrica Homines e feminas, se trova le explication que io intende solmente le modeste simplificationes illustrate per le parolas filosofos, teatros e reumatismo. Nunc io regretta que io non precisava isto jam in mi prime lettera. Il me sembla que Jay Bowks assi como Ensjo - e forsan alteres - pensava immediatemente que io volerea applicar tote le "collateral orthography" indicate in § 15 del Interlingua Grammar de Gode-Blair. Ma si io causava initialmente un certe inquietude, io spera que isto es jam compensate per un satis grande alleviamento. Il se tractava solmente de applicar § 15 (c) e (e). Io timeva que il serea defiar le patientia del lectores si io voleva includer le simplification secundo § 15 (d). Ma in le message de Kjell Rehnström sub le rubrica "Salute de novo" io trovava le parola "tecnica" in vice de "technica". Isto me da le pretexto benvenite de annunciar mi adherentia a iste regula: Quando ch representa le sono k, on ha le derecto de scriber solmente c, excepte ante e, i. Exemplos: caracter, coleric, cristian, scola (in vice de character, choleric, christian, schola). Nulle cambio in parolas como "chimeric"; assi nos evita le risco de pronunciar como in "civil". Gratias a iste regula, § 15 (d), nos diminue le causas de hesitation quando le comenciantes vole non solmente leger ma anque pronunciar le parolas. Un exemplo instructive es le parola "hacha" (in svedese "yxa", plural "yxor" - non a confunder con "uxor", le parola latin que ha devenite si popular in nostre circulos gratias a Claes-Göran). Pro un comenciante qui non es accostumate al lingua francese il es difficile saper que ch in "hacha" representa le sono sh, non k. Le sol metodo secur es consultar un dictionario. Ma si nos applica le regula in question, le lector sape immediatemente que le sono es sh; alteremente on haberea scribite "haca". Dunque, le ortografia in interlingua devenira plus acceptabile. Alcun lectores suspecta forsan que io vole gradualmente applicar omne regulas re "collateral orthography" in § 15. Ma io ha nulle tal intention. Si vos desira (lo que io dubita) io sera felice de motivar iste prisa de position un altere vice. Io non vole menar una campania frenetic (o phrenetic, si vos prefere), ma io volerea al minus comenciar un discussion concernente le simplificationes proponite. Cata uno ha le derecto de applicar los, sin attender permission del "commission linguistic"; illos es permittite desde 1951, quando le grammatica de Gode-Blair appareva. Del resto, le commission ni permitte ni prohibe, solmente consilia o disconsilia. Il es natural e forsan mesmo necessari que periodicos como Panorama seque le consilios del commission. Ma in altere contextos nos pote calmemente scriber per exemplo "fotografia" o "foto" sin causar ulle caos. On pote objectar que il sembla quasi natural pro multe angleses o franceses de continuar con certe patetic habitudes ortografic e scriber philosophia, photographo, rhapsodia etc. Stan Mulaik me informa discretemente per e-mail que tal "orthographia" signala le origine grec e que isto es interessante pro linguistas. Io recognosce que on debe considerar iste objection con le plus grande respecto. Ma on debe equalmente considerar le grande avantages del simplification. Quando le linguistas lege textos in anglese o francese, illes pote gauder se cata die de trovar parolas como "philosophy" o "philosophie". Dunque, illes curre a pena le risco de oblidar que tal parolas ha un origine grec. E quando nos legera textos in interlingua - que nos potera gauder nos cata die del aspecto plus moderne e plus rational de parolas como "filosofia". Quando io monstra textos de interlingua a interessatos svedese, le reaction es quasi sempre multo positive, ma le ortografia vetuste de parolas como "photographia" provoca sovente commentarios malitiose. Alora io non poterea evitar pensatas un poco melancolic, si io non poteva immediatemente assecurar que il es permittite de scriber iste parolas con ortografia moderne - e que isto sera sin dubita le norma in un futuro proxime. Que nos imagina lo que evenirea si un linguista svedese habeva le idea de proponer seriosemente un reforma a retro in Svedia - e voleva scriber per exemplo "philosophi" in vice de "filosofi". Su amicos inquiete le dicerea con compassion - assi como su inimicos, ma sin compassion: "Tu es completemente folle." Un belle die durante le estate io legeva in un jornal svedese que le germanos habeva finalmente decidite de reformar un poco lor ortografia e scriber per exemplo "fantastisch" in vice de "phantastisch". Io me gaudeva multo - ma troppo temprano. Al conferentia de Strasbourg un participante de origine german me communicava le triste veritate que iste reforma era postponite a un futuro non precisate. Alora io decideva de demandar un explication (si non un excusa) al ambassada german in Stockholm, lo que io oblidava infortunatemente a causa del bellissime temperie in Svedia - le plus belle augusto in le ultime 200 annos. Ma io pote forsan obtener tal information via Interlng? Un objection contra interlingua que on audi a vices in Svedia es que le linguas esteuropee, como russo, non serea sufficientemente considerate. Nos ha multo bon responsas a tal objectiones, como vos sape sin dubita. Ma le simplificationes in question facilitarea pro comenciantes qui parla tal linguas - e illes habera minus causa de criticar le "imperialismo lingual". Un interlinguista russoparlante scribeva in un lettera "phacultate" in vice de "facultate". Io reguardava isto como un exemplo amusante del difficultates causate per le ortografia antiquate, io usava le parola con ph in mi secunde message e sperava que omnes comprendeva le intention. Duo questiones interessante e inevitabile se pone nunc. Le prime: Si on es habituate al parve modificationes hic proponite, esque isto causara difficultates quando on vole practicar anglese o francese? Il es evidente que anglofonos e francofonos non habera tal problemas, ma nos alteres? Le campo es aperte pro speculationes. Si nos face experimentos, nos potera saper con plus de securitate. Io es convincite que le experientia monstrara quasi nulle disavantages, durante que le avantages sera indiscutibile. Quando on incontra parolas con ph etc., on los recognosce sin difficultate e pote constatar con un surriso amusate que le ortografia de interlingua es plus moderne e plus rational. Le secunde question: Esque anglofonos e francofonos habera plus de difficultates quando illes apprende interlingua? Le experientia lo monstrara. Il non es impossibile que multes trovara que le simplificationes es interessante e rational e face interlingua ancora plus attractive. In omne caso illes potera continuar con lor habitudes ortografic quando illes scribe - ben que illes sentira forsan in tal caso on poco de vergonia justificate. E quando il se tracta de leger textos, illes se habituara rapidemente al parve novitates e continuara lor lectura con placer renovate. Ensjo demanda como io sape que discussiones linguistic es prohibite in le periodico Panorama. Durante le dabattos al conferentia de Strasbourg le redactor declarava categoricamente que ille non accepta tal discussiones in Panorama. Io comprende su prisa de position usque a 90 per cento. Nos potera forsan retornar a iste tema un altere vice; mi message risca jam de devenir troppo longe. On pote sin dubita scriber letteras al commission linguistic. Ma io habeva demandate si il ha un foro ubi omne interessatos pote sequer le debatto. Un altere question de Ensjo concerne un tema minus controverse: Esque kv in le parola svedese "kvist" se pronuncia vermente como kv? Si, exactemente, e non como kw. Il es con grande placer que io prende le occasion de completer mi information re nomines typicamente svedese que consiste de un arbore plus "quist" o "kvist". Il non vale le pena de celar un parte del veritate. In effecto, il existe etiam le variante "qvist". Un autor popular se appella Herman Lindqvist. "Lind" significa "tilia", e tote le nomine familial significa dunque "rametto de tilia". Il ha etiam humanos qui se appella Lindgren, ubi "gren" significa "branca". Astrid Lindgren es famose e ha scribite libros pro infantes, traducite in multe linguas. Si un svedese audi mi nomine familial, il non pote esser secur si io lo scribe Palmkvist, Palmqvist o Palmquist. Dunque, io debe sempre precisar que io scribe le nomine con "qu", lo que io face con multe gaudio, viste que io opina que le aspecto grafic del nomine Palmquist es le plus harmoniose del tres variantes. Il serea interessante saper si Ensjo es de accordo. Io besonia un parve incoragiamento, viste que le altere opiniones que io ha exprimite in le message de hodie evocara probabilemente satis forte protestos. Aamicalmente Bertil