Peter Kovacs ha scribite:

>Tu conclusion es false. Io non vole reformar, modernisar
>interlingua. Io dice solo, que in usar parolas on debe esser
>consequente al methodologia de interlingua pro standardisar
>parolas e non usar parolas que veni de un sol lingua-fonte
>(excepte si le parola es in ille forma o orthographia assatis
>international e appoiate per tres linguas de fonte, como p. ex.
>le francese chauffeur, o supponibilemente le anglese email).
>Tote iste parolas "proto-romanic" que io usa in vice de
>latinismos se trova in le IED, dunque il non se tracta de
>reformas, ma de esser consequente al IED e le methodologia de
>interlingua pro le standardisation de parolas. Dunque
>interlingua non debe esser reformate in iste respecto, on debe
>esser solmente consequente a iste principios e methodologia.


Io es in accordo con isto.  Mais io pensa que il habeva un
evolution in le conceptiones de Dr. Gode super le natura de
interlingua inter 1940 e 1954 quando ille ha scribite su
Manifesto de Interlingua.  In 1940 Stillman (su chef) e
Gode habeva le limitate conception que illes voleva
constatar vocabulos international in 4 gruppos de linguas
'angloromance': anglese, francese,italiano e espaniol/portugese.
Lo que es international es parolas trovate in al minus tres de
iste linguas.  Le lista esseva limitate in parte pro facer
le labor de extraction e standardization plus efficiente e sin
redundantia.

Mais quando illes ha discoperite que il es impossibile
constatar un complete e utile lista de particulas grammatical
in iste linguas (anglese usa particulas germanic de anglosaxon
e non pote provider particulas pro junger se con similar
particulas in le linguas romance in altere que un manata de
casos, illes ha decidite explicitemente que le particulas in
le 4 linguas non es tanto international como le resto del
vocabulario. Assi illes ha abandonate le regula de tres e
le principio de standardizar secundo le prototypo e ha usate
particulas latin exclusivemente in toto. Le idea esseva que
interlingua es un forma del neolatino.

Io non es certe si isto esseva le idea de Gode o de su chef
Stillman in 1943. Possibilemente illes ha credite que isto
reciperea favor del Ecclesia Roman (que non jammais ha occurrite
plus tarde).

Mais le facto es que in facer iste solution a lor problema
del particulas, illes ha deviate del objectivo de lor
methodologia que esseva haber un objective maniera in
determinar le solutiones con appoio in tres linguas moderne.

In le interim, post que Stillman ha partite de IALA un
curte tempore post le completion del manual 'Interlinguistic
Standardization' in 1943, e Gode esseva le provisional
director de recerca qui le reimplaciava, Gode e su personal
de linuistas ha discoperite que le original 4 linguas fontal
non esseva semper sufficiente pro trovar solutiones con
tres variantes in le caso de conceptos que esseva clarmente
international. Que a facer?  Illes ha expandite le lista de
linguas cercate a includer in tal casos germano e russo.

Isto ancora ha in quasi tote casos lassate le centro de
gravitate in le linguas angloromance. Pauc parolas exclusivemente
anglo-germano-russo existeva internationalmente. Generalmente
le parolas esseva possibile proque iste linguas foras le
circulo de linguas romance ha prestate a se parolas latin
o romance.  Mesmo milles de parolas in germano de Luther
in su traduction del Biblia esseva traducationes a calco
del latino, como 'ausdrück' < Lat. 'exprimere'. 'aus-'=
'ex-', 'drücken' = 'primere'. E milles de altere parolas
del latino e le linguas romance ha entrate germano e russo
post le seculo 15me con solmente minor modificationes. Assi
al minus un lingua angloromance va haber un variante similar
a variantes in germano e russo.  O si solmente un variante
in germano o russo existeva, in alte probabilitate il
habeva duo variantes angloromance.

Io crede que circa 1954 Dr. Gode ha intendite que lo que
ha facite possibile le methodologia de interlingua esseva
le existentia de milles e milles de parolas que ha
entrate le linguas europee moderne, o per descension
a partir del latino parlate (vulgar) in le caso del linguas
romance, o per prestar a se le parolas del latino e
greco in latino in le caso de conceptos religiose,
medical, legal, e scientific.  In effecto ubicunque
le influentias del latino e su descendentes in le
linguas romance ha imprimite se super altere linguas,
iste altere linguas esseva in le sphera que produce
parolas international de interlingua.  Gode ha nominate
le region in que tal linguas es trovate "Romania". Isto
esseva le justification pro usar germano o russo pro
tractar casos ubi le 4 linguas fontal non ha producite
bastante variantes pro satisfacer le regula de tres.

Mais lassa nos retornar al question del particulas.
Facie a facie al facto que le original 4 linguas
esseva insufficiente pro provider bastante particulas
per le regula de tres, proque debe nos excluder le
linguas romance minor in provider variantes pro junger
con variantes del linguas romance major. Il es irrational
e dogmatic non a considerar isto. Mais pro rationes que
ancora confunde me, Stillman e Gode ha excludite le
cerca de Catalan o Romaniano in le caso del particulas,
non proque illos non esseva bon e distincte linguas
europee, mais proque qualcunque international in illos
esseva jam presentein le original 4 linguas angloromance.
(Isto es dicite in le Interlinguistic Standardization). Illo
esseva un question de evitar le redundantia in le
multo ardue recerca que illes esseva destinate a facer
(in 1943). Mais illes pensava solmente del vocabulario
general.

Mais illes non ha recognoscite que in le caso
del particulas iste altere linguas romance habeva
un rolo a jocar.  Quandocunque un lingua romance in
le lista de 4 linguas ha create o habeva prestate a se
un particula idiosyncratic, nullificante le existentia
de tres variantes pro le particula in question, il
ha un bon probabiitate que un additional lingua romance
monstra un variante que va junger se con le altere
duo linguas romance major.  Le ration pro isto es
que verso le fin del Imperio Roman le latino parlate
(vulgar) esseva ancora alquanto uniforme con similar
particulas in varie regiones. Assi le dialectos que
esseva destinate a devenir le linguas romance moderne
esseva ancora multo similar, e lor particulas esseva
multo similar. E iste similaritates es ancora evidente
in iste linguas.

Tu es correcte, Peter, per sequer le methodologia on
non face reformas. E on non face reformas si on usa
additional linguas romance minor pro determinar solutiones
pro le particulas usante le methodologia usate con le resto
del vocabulario.  On debe abandonar le dogmatic e irrational
objection a lo que Dr. Gode ha realizate esseva le natura
de interlingua.  Illo non esseva un invention pro
efficientemente servir alcun function de communication
international. Illo esseva un extraction objective e
standardizate de un vocabulario interntional sin alcun
consideration de su uso. Gode diceva isto in numerose
locos.  Si illo pote trovar usos in commnication international
isto veni de su characteristicas international, e non per
alcun intention a facer lo un lingua pro tote formas
de communication international. Interlingua non es un
esperanto ni un occidental. Illo es lo que illo es proque
le linguas europee es lo que illes es e interlingua ha
extracte aquelle parte de illos que es commun a plure.
Illo non es un lingua pro le chineses o le arabes
altere que illes vole vider in illo un vehiculo pro le
excambios con le occidente.

Le IED non es un documento sacre o final o incorrigibile.
Illo es dogmatic e irrational a pensar isto. Illo es le
resultato de labores ardue per professionales,  qui voleva
solutiones objective e 'scientific', mais ancora
con alcun interferentia de certe individuos qui habeva
altere conceptiones del methodologia que le methodologia
generalmente usate per Gode e su linguistas.  A vices mesmo
le linguistas habeva lor limitationes in le dictionarios
disponibile a illes in facer le labor.  Malgrado isto
le IED es un obra meraviliose pro su consistentia e
uniformitate.

E si on propone le uso de formas que es plus
exacte in representar le formas international de Romania
(que de necessitate include le linguas romance minor)
illos non es reformas de toto, mais perfectemente bon
interlingua.  Lege le Manifesto!.

Stan Mulaik

--
Archivos e disabonar: http://listserv.icors.org/archives/INTERLNG.html