FRANCIA
"Isto es multo romanic, multo proxime a isto que io haberea presentate
excepte alcun punctos de detalio." Le persona qui da iste description del
lingua usate in Panorama es un del patres de interlingua. André Martinet, 89
annos, professor pensionate de linguistica e doctor al Universitate de
Sorbonne, Paris, non ha vidite su infante desde que ille lo lassava crescer
in 1948. Desde le 8-ve Conferentia International de Interlingua in Paris in
1987, le Union Mundial pro Interlingua ha essayate de establir contacto con
André Martinet, qui esseva invitate a New York in julio 1946 pro ducer le
recercas interlinguistic del "International Auxiliary Language Association"
usque a 1948, quando ille esseva empleate al facultate del Universitate de
Columbia. Le presidente del UMI, Leland B. Yeager, SUA, mesmo sequeva le
curso de linguistica de professor Martinet al Universitate de Columbia circa
1951, quando ille studiava la pro su doctorato in economia. Tanto
recentemente como 1993, André Martinet ha publicate un libro in traduction
espaniol, ubi le description del autor dice que ille es director de studios
in le École Pratique des Hautes Études e presidente del consilio de
redaction del revista "La Linguistique". Le labor del IALA se initiava in
1936 al Universitate de Liverpool in Grande Britannia. In le autumno 1939,
Grande Britannia entrava in le Secunde Guerra Mundial, e le equipa
multi-national moveva ab Liverpool a New York, a 420 Lexington Avenue, New
York 17 N.Y. Le multe datas lingual e le grande collectiones justo esseva
expedite, quando Liverpool esseva bombardate. In New York, E. Clark Stillman
colligeva un nove equipa international, inter illos le germano-americano
Alexander Gode, qui desde 1935 laborava pro IALA in intervallos variate.
Stillman duceva le labor in maniera seriose e scientific usque ille in
martio 1943 esseva offerite un empleo in le State Department como traductor
pro le armea del alliatos in Algeria. Alexander Gode assumeva le labor e
esseva gerente constituite del programma de recercas de IALA. "Al fin del
guerra, io recipeva un littera informante me del travalios e io reageva
marcante mi preferentias. A iste momento, le recerca esseva confidite a
Gode. Su principio esseva de basar se sur le latino, convincite que le
vocabulario international esseva de origine latin o greco-latin. Ille
prendeva le parolas latin, sequeva lor evolution in le differente linguas
roman con le intention de stoppar al momento, quando le parolas divergeva
inter le italiano, le espaniol e le anglese. Le idea esseva interessante, ma
le resultato esseva a vices bizarre, proque il habeva evolutiones diverse,"
sublinea André Martinet. "Dunque io reageva a iste informationes sur le
evolution del recercas, e seniora [Alice] Morris (fundator e mecenas del
IALA, red.), multo interessate, me invitava a venir a New York. In America,
io establiva le recercas sur altere bases que illos de Gode. Su equipa e le
mie menava dunque duo recercas in parallel."



Per Alix Potet, Jean-Pierre Elloy e Madeleine Mahé
Redaction: Thomas Breinstrup

(1 de 4 partes)