--------------------------------------------
2 COMPARATION INTER ESPERANTO E INTERLINGUA
--------------------------------------------
Kjell 981125:
Comparante interlingua e esperanto on debe haber
cognoscentia del facto que il se tracta de duo differente
conceptos e isto ha significantia in le variante manieras
in le quales on informa de ille linguas e como ille
linguas se divulga.
2.1 Zamenhof: Un lingua international debe esser le
facilitate de grammatica
Kjell 981125:
Zamenhof, le autor de esperanto, ageva in un tal ambiente
in le qual lo bon con un lingua international debeva esser
le facilitate de grammatica. Pro isto Zamenhof
systematisava le grammatica in su lingua e creava un
systema de derivation de parolas, que secundo su
experientia era le optime.
2.2 IALA / Interlingua: Il existe un un stock de
vocabulario commun in le linguas occidental
Kjell 981125:
Interlingua del altere latere, le producto del IALA,
International Auxiliary Language Association, ha como
puncto de exito, que il existe un stock de vocabulario
commun in le linguas occidental. Nos debe pro isto plus
tosto vider interlingua como un extraction de ille
vocabulario commun. In brevo interlingua es un
standardisation del vocabulario international. Isto
significa que MULTE personas qui nunquam ha audite de
interlingua, tamen lo lege e comprende sin studios previe.
2.3 Divulgation de esperanto e interlingua
2.3.1 Interlingua
Kjell 981125:
Del altere latere isto significa que le persona qui, per
hasardo, apprende interlingua in solitude e non ha
contacto con altere interlinguistas, tamen potera usar le
lingua in su communicationes con altere personas qui
cognosce le vocabulario international.
In iste prime fase del divulgation de interlingua nos
attinge forsan primarimente le personas qui ha iste
cognoscentia de vocabulario international. Ille personas
activisa lor passive cognoscentia del vocabulario
international.
Nos debe memorar, que lo que nos non cognosce, non existe
pro nos. Pro isto quando un generalmente erudite persona
lege textos in interlingua, ille jam vide le potential de
interlingua. Le punctos de information e persuasion in un
parola jam es facite. Le interessato pote jam al initio
communicar in interlingua. Non habilemente al initio, ma
plus e plus bon.
In iste caso le information transferite es plus importante
que le persuasion al mer apprender del lingua.
2.3.2 Esperanto
2.3.2.1 Propagation esperanto
Kjell 981125:
Si io vole propagar esperanto io debe
1. Informar que esperanto existe e que illo es.
2. Persuader le altere persona de apprender lo.
3. Vider que le persona vermente face isto.
Le punctos 1 e 2 es ben facilmente realisabile, ma le
tertie puncto es problematic. Es illo certe que le
enthusiasta vermente pote apprender le lingua?
2.3.2.2 Esperanto ha le vision a devenir un lingua pro
tote le mundo (cf. 3.3)
Gode operava con simile pensatas (Allan: Gode
NON habeva tal pensatas!)
Interlingua es la pro cata persona qui lo vole
usar
Gode: Interlingua se diffunde automaticamente
Stan Mulaik 981125:
Bon remarcas, Kjell, super vostre experientia con
esperanto e interlingua. Vos ha ration que le duo linguas
se basa super conceptiones differente. Esperanto ha le
vision de devenir un lingua pro tote le mundo.
Kjell 981126:
Io dice como in le operas juridic del Statos Unite del
quales nostre televisiones nos nutrifica:
"Objection, vostre honor!" Gode operava con simile
pensatas [de devenir un lingua pro tote le mundo - Allan],
e io pensa que ille non habeva ration.
Allan 981207: Il appare que dr. Gode NON habeva
tal pensatas. Ille ha scripte: "Le advocatos de
interlingua ha nulle interesse del toto in le
idea de un sol lingua secundari commun pro tote
le humanitate". Littera Circular al amicos de
interlingua in le insulas britannic, no. 22,
januario-april 1962. In: "Interlingua sin
illusiones". Discussiones de interlingua per
Alexander Gode (1997), p 82. Un libro
recommendabile!
In mi opinion:
Interlingua es la pro cata persona qui lo vole usar. Sia
ille un parlator de linguas occidental o non. Le facto
que interlingua es un extraction del grande linguas
occidental
Allan 981208: Solmente del linguas romanic.
Non del p.ex. germano e russo (Le russo es
etiam un lingua occidental, nonne?) e
solmente del elementos romanic in anglese.
significa que illo in su prime divulgation pote
esser facilmente usabile pro personas qui maestra un o
plures de iste linguas, ma isto on debe comprender como un
del medios de divulgation. Pro linguas del typo esperanto
on debe substituer iste avantage per un multo habile
propaganda - o reclamo - si vos vole, ma legente le textos
de Gode io de tempore al tempore habeva le impression que
Gode habeva pensate que interlingua se diffunde
automaticamente. [Allan 981208: Quid illo quidem non face!]
2.3.2.3 Inseniamento de esperanto (cf. 2.4.2)
Kjell 981126:
Le alternativa esperantic es que io dissemina granos de
information a personas qui certo ha le voluntate ma non le
capacitate de apprender.
Con tristitia io me recorda de mi epoca esperantistic,
quando io parlava del utilitate de esperanto - mesmo a
personas qui habeva un fundo lingual necessari - e le
responsa que io audiva sovente (frequentemente) era que
"Isto es un escellente idea. Io apprendera esperanto deman
jam!" Ma ille "deman" nunquam occurreva.
Le facto es que io inseniava esperanto a un juvene
camarada scholar solmente parlante a ille! Ma isto es
peccatos prescribite ;-)
2.4 Interlingua como ponte a anglese, francese, italiano
Kjell 981125:
Si nos imagina un svedese, finno o russo qui apprende
interlingua como su prime lingua estranier, le
cognoscentia adjutara tremendemente in apprender
anglese e francese. Con bon cognoscentia de interlingua
le - al minus passive - acquirimento del italiano non es
difficile. Io ha studiate alcun lectiones de italiano, ma
gratias a mi interlingua io lege sin troppo de problemas
jornales e libros de un contento specialitate in
linguistica e subjectos relationate. Ma io non es
capabile a producer un simplissime phrase in italiano
correctemente!
Ecce alcun del punctos pro le quales io perdeva le
interesse in occupar me con esperanto.
2.4.1 Le fortia in interlingua como portator de
information a personas qui lo comprende pro su fundo
in altere linguas occidental
Kjell 981126:
In un crescente grado io ha devenite consciente del fortia
in interlingua como portator de information a personas qui
lo comprende pro su fundo in altere linguas occidental.
Per isto on elimina le disjectamento de granos informative
in un lingua national in le sperantia que alcuno va vider
lo e pensar que es un bon idea apprender le lingua.
Interlingua da le possibilitate de economisar le
information multo plus efficacemente. Personas qui ha le
capabilitate comprender interlingua, lo pote plus
facilemente apprender activemente.
2.4.2 Inseniamento de interlingua
Kjell 981126
Con interlingua le situation de facto es multo melior
(quam con esperanto, cf. 2.3.2.3). Io es convincite que
CATA scholar del gymnasio svedese in le programma lingual,
pote comprender interlingua, si le discurso es
sufficientemente interessante. Le puncto decisive es le
information portate per interlingua e le arrangiamento
methodic de nostre material didactic que le interessato
vole usar post le prime presentation.
2.5 Le movimento interlingua es multo micre in comparation
con le movimento esperantista que interlingua non
besonia un movimento in le mesme grado como esperanto
Kjell 981125:
In mi prime contacto con interlingua, io experientava
quasi alcun fortia aperiva un fenestra al mundo exterior,
e io eschappava del parve suffocante cameretta del
esperantitude que certo pro multes significa le calor e
securitate domestic. Io non plus solo communicava con
personas in le parve movimento sed etiam con alteres. Io
explicava le preterito svedese a duo iranianos qui habeva
vivite un certe tempore in Italia, e frequentemente io
dava le traduction de glossas svedese in interlingua a
latinoamericanos in le cursos de svedese que io instrueva.
Mi lingua in ille casos era interlingua.
Le causa que le movimento interlingua pro le momento es
multo micre in comparation con le movimento esperantista
es que interlingua non besonia un movimento in le mesme
grado como esperanto. Un altere puncto pote esser que le
prime usatores de interlingua forsan non pleno comprendeva
le tremende possibilitates del nove lingua ...
2.5.1 Interlingua ha le vision que illo essera usate
ubicunque le linguas major europee ha lor influentia
in le mundo
Stan 981125:
Interlingua ha le vision que illo essera usate ubicunque
le linguas major europee ha lor influentia in le mundo,
que es un differente idea de "international". Le
civilisation europee (que include le civilisationes del
hemisphero occidental) ha essite le fortia detra le
internationalismo durante iste seculo passate e va
continuar in iste rolo in le futur.
|
