d[020319] x[Kiviaho Allan] z[KivA-23Ism UMI-XV FIN interlng il_strat]
s[Interlingua in le Universitate de Turku]
[log in to unmask]
[log in to unmask]
Estimate interlinguistas e interlinguistos!
Le 2002-02-13 io pronunciava un discurso super
interlingua in le Universitate de Turku.
Ecce novas de illo.
Salutante
Allan Kiviaho
- - -
=======================================
INTERLINGUA IN LE UNIVERSITATE DE TURKU
=======================================
Le Universitate de Turku ha un famose cathedra del
lingua e cultura italian. Le professor de iste
cathedra, Luigi G. de Anna, es etiam le presidente
del section finlandese del Union Paneuropee.
In http://www.kolumbus.fi/allkiv/upeu/upeusco.htm vos
vide un pictura de professor de Anna in compania del
archiduce Otto von Habsburg, qui es doctor honoris
causa al Universitate de Turku e le presidente del
Union Paneuropee International, vide
http://www.otto.twschwarzer.de/. Iste pictura es
historic etiam a me proque illo era facte le
2000-12-14 - le prime die mie como un pensionario...
Le archiduce v. Habsburg pronunciava un discurso al
Universitate de Turku in connexion al 500e
anniversario jubilari del Carolo V, le grande
imperator habsburge. Io e mi sposa sedeva in le sala
replete per publico, inter illes plure personas
eminente.
Io ha essite interessate super le Union Paneuropee
durante ca. 6 annos, tanto longe que io ha essite un
interlinguista. In novembre 2001 io deveniva un membro
del Union Paneuropee e startava cooperation con le
section finlandese del Union facente sitos del UPE in
interlingua.
( http://www.kolumbus.fi/allkiv/upeu/upiaindx.htm ).
Durante un incontro del Union Paneuropee in Turku
professor de Anna suggereva que io poterea pronunciar
un discurso super Interlingua al Universitate de Turku
arrangiate per le Societate de Dante Alighieri
(presidente professor Ilkka Välimäki, decano del
Facultate de Medicina al Universitate de Turku,
secretaria sra Mia Lanz-Eteläpelto).
Naturalmente io accepteva iste offerta como un grande
honore. Le italiano es jam le legatario principal del
hereditage de cultura antique greco-roman e de lingua
latin. A proposito, mi familia ha visitate le
Instituto de Dante Alighieri in Rimini in 1985 quando
nos passava nostre vacation a Cervia, un interessante
parve citate ancian inter duo magnific urbes cultural,
Ravenna e Rimini.
Le discurso habeva loco le 2002-02-13. In ultra de
arrangiatores le auditorio consisteva de ca. 20
personas, studentes del philologia italian e alicun
alteres, etiam un veterano de Esperanto, sr Jorma
Ahomäki, qui ha i.a. inseniate esperanto in un
schola - meraviliate per visitatores mesmo ex le
Statos Unite e Japon
( http://www.kolumbus.fi/veli.hamalainen/Jorma%20300.htm )
- e laborate pro esperanto con tal famose adacemicos
finlandese como Kalle e Yrjö Väisälä e Paavo Ravila.
Tote le auditorio sapeva que es Esperanto sed necuno
habeva audite de ulle altere planlingua!
Il era naturalmente impossibile tractar del thema in
alicun profunditate in tempore de 80 minutas plus 20
minutas de discussion sed io tentayava sequer le
sequente schema.
SOCIETATE DE DANTE-ALIGHIERI
Discurso al Universitate de Turku le 2002-02-13
Allan Kiviaho
0 Planlinguas
0.1 Que son planlinguas e pro que son illos developpate?
0.2 Terminologia e classification
0.3 Historia de planlinguas
0.4 Comparation inter le plus importante planlinguas
0.5 Le theoria general de planlinguas
1 INTERLINGUA
1.0 Historia antenatal de Interlinguan
1.1 Interlingua 1951-2001
1.2 Interlingua e le Europa uniente
2 INTERLINGUA COMO LINGUA
2.0 Le idea fundamental de Interlingua
2.1 Pronunciation de Interlingua
3 GRAMMATICA DE INTERLINGUA
3.1 Articulos, desinentia de plural, adjectivo,
adverbio, comparativo e superlativo
3.2 Pronomines
3.3 Interrogatives
3.4 Verbos
3.5 Numerales
3.6 ordine del parolas
3.7 Formation de parolas
3.7.1 Prefixos
3.7.2 Suffixos
3.8 Prepositiones
Le studentes qui son interessate a saper plus de
Interlingua pote vider e.g:
http://www.kolumbus.fi/allkiv/itgr/caspidx.htm
Un superbe material italian de Interlingua per
Paolo Castellina
http://www.kolumbus.fi/allkiv/itgr/dante.htm
Material in finnese
http://www.kolumbus.fi/allkiv
Le sito del AFIL - Association Finlandese de
Interlingua, con ligamines a altere sitos
---------------------------------------
"Interlingua es un multo belle lingua!"
---------------------------------------
Professor de Anna commentava que "Interlingua es un
multo belle lingua" sed addeva, solmente
semi-burlante que ille, como un inseniator e.g. de
traductores e interpretes del italiano, non pote
esser un advocator de Interlingua.
------------------------
Interlingua e le anglese
------------------------
Io faceva, naturalmente, mi customari propaganda
contra le hegemonia del anglese in Europa e contra le
"non-sacre triumvirato de tres hegemonistic linguas
granfraternal" (= anglese, francese e germano) e me
refereva al communicato de professor del Instituto de
Jean Monnet (etiam al Universitate de Turku) Esko
Antola que tal triumvirato porta con se le risico que
il forma un directorate del grandes que face
decisiones super le capites del parves, e "parve" son
in iste caso etiam Italia, Espania e Polonia.
Io attaccava le defectos del anglese, como le facto
que on usa in anglese 1100 manieras graphemic pro
demonstrar ca. 40 phonemas e su pronunciation
chaotic e turbide: Julius Caesar = Dzhuliös Siisö(r),
Spartacus = Spadägäs e 33e es in anglese american
"thöödithööd" sed in interlingua TRENTATERTIE. Io
me appellava al claritate e beltate del Interlingua
si comparate con le anglese. Plus propaganda contra
le lingua anglese:
http://www.kolumbus.fi/allkiv/camp.htm
Inter le fanatic enthusiastas del italiano on debeva
facilemente trovar antagonistas de hegemonia del
anglese sed un danteista confesseva que "ille es
etiam un pauc anglophile".
Io criticava le cataclysmo del monocultura american e
nominava como ultime feculentia le concurso de
selection del participator finlandese al concurso de
cantiones pop in le Eurovision. Ab 11 participantes
10 era cantate in anglese (in Finlandia!) e illos era
como media de omne cantiones angloamerican durante del
historia de iste concurso, con extrememente parve
variationes, facte automaticamente con un computator.
Un canto era cantate in italiano, con un melodia al
minus un pauc plus interessante e cantate per un
ex-regina de tangos. Iste canto obteneva quasi nulle
punctos ...
-----------------------------
Interlingua e le Europa unite
-----------------------------
Io explicava proque Europa besonia un lingua commun
pro cosas practic. Professor Välimäki presentava como
exemplo como importante il es que on ha un lingua
commun e.g. pro cosas legal e juridic. Post que io
habeva demagogiate como importante il es que on debe
apprender iste lingua commun si primo como possibile
prof. Välimäki narrava como un infante pote apprender
e.g. le pronunciation de un lingua jam in embryo.
Io propagava proque iste lingua commun pro cosas
practic debe esser Interlingua in loco de un lingua
national; como le practica in le gymnasios svedese ha
provate (Ingvar Stenström, Varberg), on pote attinger
un certe nivello de maestrar in interlingua in tempore
que es solmente un quarto del tempore que es necessari
pro le nivello correspondente in un lingua national,
sin multe compromissos in fortia de expression.
Io etiam presentava mi thema favorite que ancora plus
importante es le super-communication, sin ulle
barrieras lingual, in loco de non-communication INTER
OMNE EUROPEOS, non solmente inter illes con alte
education. Alteremente nos debe dicer adieu al scopo
ambitiose del Union Europee pronunciate in le
conferentia al summitate in Lissabon, in accordo de
qual le Union Europee debe haber in 2010 "le plus
competitive e dynamic economia del mundo, que se basa
a information e que pote sustener le tenace
crescimento economic, crear nove e melior postos de
travalio e meliorar le solidaritate social". Le Dollar
como singule valuta ha essite un instrumento
importante del Statos Unite de America pro su
superioritate technic e economic. Un altere forte
factor ha essite su homogeneitate lingual. Nunc etiam
Europa ha un singule valuta, Euro! - - -
Vamos haber un singule lingua - INTERLINGUA! Vide:
httm://www.kolumbus.fi/allkiv/eusynerg.htm
Le publico surrideva un pauc quando io presentava mi
exemplo super le cooperation synergic inter le
Sud-Ostrobothnia (ubi io ha nascite) e Peloponnesos,
Grecia. Vide:
httm://www.kolumbus.fi/allkiv/eusynerg.htm#eursyn
-------------------------------------------
Interlingua e le cultura europee. Esperanto
-------------------------------------------
Sr Ahomäki diceva como specimen un phrase in
esperanto. Nos debeva admitter que esperanto es un
lingua belle como audite, forsan equalmente belle como
Interlingua o italiano e le altere linguas romance.
Sed nos interlinguistas mantene que esperanto non es
belle visualmente e illo es troppo "bastardic" (illo
contine parolas que son arbitrarimente selecte ex
germano etc. benque le material principal es ex
linguas romance - sed le parolas son presentate in
formas que existe in nulle linguas natural. Jam in le
1920s le Liga de Nationes rejectava esperanto "como
troppo artifical" e recentemente le presidente del
Parlamento Europee, sra Nicole Fontain, ha declarate
que illa non pote acceptar Esperanto - pro le mesme
ration como le Liga de Nationes. Vide:
http://www.kolumbus.fi/allkiv/camp.htm#anglese
Un question presentate durante le discurso era an il
existe cultura interlingual. Le prime scopo de
Interlingua (e Esperanto etc.) es de ager como ponte
inter varie culturas. Sed il existe etiam un cultura
special interlingual; literatura, incontros
international etc. E hodie le internet es facte lo
possibile de fundar "nationes virtual". Le prime
sito interlingual era facte in 1996.
On audi sovente le insistentia que on pote leger
literatura vermente solmente in le lingua original. Il
es ver per se sed io presentava le sequente argumento:
Naturalmente il es optime leger litteratura estranier
in linguas original, sed illo es frequentemente
impossibile in practica. Si on ha besonio de traducer
obras litterari solmente a un lingua estranier -
Interlingua, un lector finlandese poterea haber le
chance de leger multo plus obras albanese que solmente
illos de Kadarë.
Post quam cata Europa maestra interlingua, multe
autores pote etiam ipse traducer su obras a
interlingua. Legente libros (imprimite e via
internet), ubi al un apertura de un libro un pagina ha
le texto original e le altere le mesme in interlingua
on pote mesmo, ante longe, comenciar comprender le
nuances del lingua original etsi on nunquam haberea
studiate le lingua in question. Le nuances importante
pote preterea haber explicationes in interlingua.
- - -
E al fin, car amicas e amicos danteistas, mi salutes
special al Suomen Turku, que io oblidava presentar
durante mi discurso:
Antepenultima - sääntö Interlinguassa:
Sanoissa, jotka päättyvät
-le, -ne, -re, -ic, -ica, -ico, -ide, -ido, -ula,
-ulo, -ime, -imo
on paino kolmanneksi viimeisellä tavulla.
Esimerkiksi
"Toispuoll' jokkee" on italiaksi trasTEvere,
suomennettuna "toispuoll' Tiiberii",
interlinguaksi transtIbere.
Salutante
Allan Kiviaho
=============================================
Kiviaho Allan
SILY - Suomen Interlinguayhdistys ry.
FILF - Föreningen för Interlingua i Finland
AFIL - Association Finlandese pro Interlingua
Kivimäentie 16 E. FIN-01620 VANTAA. Finlandia
[log in to unmask]
http://www.kolumbus.fi/allkiv
http://www.interlingua.dk/2001.htm
http://www.interlingua.com
Tel. + 358 - 09 - 898 720
GSM + 358 - 050 - 3616 759
=============================================
|
