ROMANUS SUM - III
Professor Matti Klinge, Finlandia
Le dynamica central de historia de ideas europee es
inserrate in le concepto classicismo-romanticismo. Le
message del classicismo es in accentuar de forme, balancia,
auto-controllo, harmonia, durante que le romanticismo
accentua originalitate, creativitate, expansion; le ambes
opina se a representar libertate, ma concipe iste vocabulo
in dissimile maniera. Le classicismo accentua le hereditage
del antique, o plus tosto le tradition de trovar alicun
nove in antique, le romanticismo de su parte le vena
"genuine" de germanos, celtas, gallicos e protofinnos, e
additionalmente impulsos medieval e extra-europee.
Inricchinte le un de altere iste accentos ha rivalisate in
nostre historia, e a ambe traditiones pote esser scripte
tanto grande victorias spiritual como etiam oppression e
crueltate.
Il ha un special motivo que on nunc in Europa generalmente
e in Finlandia particularmente debe accentuar le valore del
tradition classicistic, e isto primarimente re education e
cultura. Le europee, simplificate "le roman" como un
valore, habeva tal longe essite in submission, abandonate e
despicite, que le tradition es menaciate de perder su
portatores. Illes qui continuante pinge picturas de horror
con adjuta de Mussolini e Koskenniemi (un poeta
ultrapatriotic finlandese -- AK) construe ulterior super le
tradition antieuropee e europa-inimic in le signo de
autoculpabiletate a.d. 1945, i.e. in le - tanto que io pote
comprender, false - credentia, que le vena del cultura
europee esserea continuante troppo forte e dunque un
objecto importante pro critica e analyses. Es il assi?
Quando le truppas ex "Siberia e Texas" liberava - i.e.
conquireva - Europa al fin del Secunde Guerra Mondial, on
declarava omne europee, le bon e le mal, non solmente
unicamente culpabile, ma anque un forma del cultura que era
condemnate al obito. Le idea del "perditio del occidente"
postea le Prime Guerra Mundial era transformate al
"perditio de Europa" e durante del decades post-guerree un
grande banda de intellectuales, politicos e economicos
cercava su fortuna con de grande potentias victoriose; un
multitude de finlandeses ha presumibilemente facite signos
de adieu a trainos del amicitate vadente al est o le
gruppos del stipendiatos vadente al west. Autoaccusamento
re le que es un phenomenon stampate (perque?) como
colonialismo dava rapiditate a un considerabile enthusiasmo
pro le "tertie mundo", un tiersmondisme. Pro exotica
distante conveni se anque le sauna-accentuate pictura de
Finlandia, que in su tempore "vendeva ben".
Omne isto habeva su justification assi longe quando le
generationes de Europa, le cultura europee e le linguas
europee era sufficiente influential, e tal longe que le
memoria del occupationes durante le guerra ancora impediva
que Europa deveniva nodate internalmente. Proclamation de
feroce, genuine, natural e nonrestringite autorealisar,
ergo de romantic egoismo, toneva fresc nuances assi longe
il habeva un assidue opponente. Ma le contracultura ha,
como assi frequente, (in forma dilute), devenite le cultura
dominante.
In Europa Central cresceva le vetule idea de Europa ex le
ideologia del conciliation inter le paises occupate,
Francia e Benelux, e le paises occupante, Germania e
Italia, alique que al initio conduceva al resolution del
integration que era symbolicamente signate in Roma. Detra
le projecto stava representativos del opposition de
tempores del guerra e preguerree, qui trovava in le
tradition europee anque altere que guerra e oppression. Le
conciliation e tolerantia deveniva le guidante thema
importante vis-a-vis con le integration economic, que in
isto pais ha troppo strictemente dominate in le rubricas.
Poco a poco le respecto de se ipse europee ha crescite plus
forte, e un de su marcas es le interesse pro le proprie
identitate e tradition cultural: on ha al pena jammais
restaurate tal multe, fundate o restablite tal multe museos
e operas, publicate tal massas de litteratura historic o
essite tal multo interessate de musica classic europee. Non
solmente le odyssé e le crescente otio, ma anque le
sollicitude pro le proprie identitate ha augmentate e
deveniva de augmentar le position del cultura. Multe
inimicos del idea de Europa de 1960s ha se convertite e
etiam in Finlandia un e altere "decision maker" ha se in
omne silentia apprendite francese o remarcate que in omne
caso germano era "meine erste Fremdsprache". Iste nove
interesse non se limitava al Europa del Communitato
Europee, sed es valide con un interessante modo etiam re
le Europa postsocialista.
Que proclamar su europeitate pote talmente semblar como
cavalcar sur le cresta del unda, e dunque il ha
naturalmente causa de rememorar al innumerabile reversos
que pertine al multe interpretationes del tradition roman,
como cata idea ha su reverso. Ma in Finlandia e plure
altere paises le inquietude senti specialmente motivate,
perque influentia del decades postguerree del inimicitate
contra Europa suppositemente es specialmente forte con nos.
Como contrapeso il non ha existite alicun particularmente
portante tradition classic europee, sed le probabilimente
plus dominante characteristica in nostre cultura ha essite
le identitate del edificatores, per se honorabile, ma
jungite con su proprie tempore. Quando le prosperitate e
passatempore ha devenite apposite conceptos, nostre
identitate cultural besonia alicun altere ultra le technica
del informatica e prestationes sportive.
Un membro del parlamento europee deplorava recentemente,
que on in nostre continente specta filmes american in
televisiones japonese e diceva que on habeva decidite con
grande effortios de proprie programmas. Programmas de
cultura e education son sub plano e execution, benque illos
incontra alicun difficultates. Etiam in Finlandia on dice
jam generalmente super le programma de cambio de pupillos,
"Erasmus", ma on debe sovente se demandar, si le dicentes
ha alicun idea del persona, qui ha date le nomine al isto
programma.
Pro Finlandia le question central deveni si nostre
ressouces spiritual suffice pro con-esser e influer super
le nove campo europee, o si nos debe contentar nos de rolo
de passive receptores. Un responsa negative esserea
ominose, etiam con respecto al activitates politic e
economic, un responsa affirmante al contrario significarea
un chance pro nos a dar developmento, que nonobstante es
obvie, un contento positive.
Nove interessante resultatos de recercas indica, secundo
multe indicatores central, que il jam existe in Europa del
West e Nord un realitate social e industria, que
distinctemente differe se de tote gruppos de comparation
(e.g. America). Assi il ha bon premissa pro le integration
institutional e ideologic, ma le realitate social
naturalmente non dicta le poner de fin directemente. Le
campo ideologic e cultural vive su proprie, ben que non
totalmente independente, vita. In isto campo functiona
inter alteres le schola.
Le vino del communion es forsan utilisabile como memento
pro nostre identitate roman: un producto del Mediterraneo,
que in potentia del su significantia religiose ha jam retro
longe attingite mesmo le distante nord. Le religion,
habitudes, ideal, assi le totalitate cultural, constitue le
Europa "roman".
Le cultura non es independente del formationes, statal e systemes
politic, ma non etiam a tote partes nodate a
illos. Nos pote admira le cultura de China e nos deberea lo
cognoscer, ma chineses nos totevia deveni non jammais.
Differente il tene con le roman, le europee: Nos deberea
studia lo pro que inseniar cognoscer nos ipse.
Nos ha longemente essite romanticos, fascinate super
exoticismo e emancipation; nunc ha venite le periodo de
harmonisante e classicismo consciente del forma.
- - -
Salutante
Allan
|
